به گفته کارشناسان امر، خراسان جنوبی جزو استان های سالمند در کشور است که متأسفانه توجه چندانی به تأمین منابع برای پرداخت مشوق‌های جمعیتی به آن نشده و هنوز متقاضیان مشمول فراوانی هستند که در صف انتظار گرفتن این تسهیلات قرار دارند.
در اکثر وقایع ازدواج هدفی که شاید بیشتر زن و شوهرها دنبال می‌کنند بحث فرزندآوری است اما در ایران چند سالی‌ست که زنگ خطر سالمندی به صدا در آمده و اگر نتوانیم این موضوع را طی چند سال آینده مدیریت کنیم بدون شک با این خطر در آینده نزدیک مواجه خواهیم بود.
موضوع جوانی جمعیت یکی از موضوعات اساسی کشور در چند سال اخیر به شمار می رود که از مهر ۱۴۰۰ قانون حمایت از جوانی جمعیت به عنوان یک تکلیف قانونی جنبه اجرایی به خود گرفته و مشوق‌هایی برای فرزندآوری ابلاغ شده است.
در کانون جوانی جمعیت به طور طبیعی تکالیفی بر عهده دستگاه‌های مختلف گذاشته شده تا بحث حمایت از فرزندآوری محقق شود.
در سطح کشور نرخ رشد سالمندی بیش از سه برابر نرخ رشد جمعیت است و به نوعی تشکیل یک سونامی سالمندی را در کشور و استان شاهد هستیم که عواقبی به همراه دارد.
خراسان جنوبی به عنوان سومین استان پهناور کشور سال‌های طولانی مشقات زیادی را به جان خریده و مردمش با وجود خشکسالی های پی در پی در استان محروم از امکانات زیرساختی به اندازه استان های برخوردار در کشور باقی مانده تا این استان خالی از سکنه نشود.
هر چند براساس قانون حمایت از جوانی جمعیت مشوق های اعلامی در این قانون به شهرها و مناطقی که نرخ باروری آنها بالاتر از ۲.۵ بوده تعلق نمی گیرد و در خراسان جنوبی چندین شهر از جزو این شهرها بوده اما با پیگیری های صورت گرفته نظر به این شده تا تمامی شهرهای استان مشمول این قانون شوند.
در حال حاضر متقاضیان فراوانی برای استفاده از تسهیلات تشویقی فرزندآوری در استان در صف انتظار به سر می برند اما خبری از اعطای این تسهیلات نیست و مردم همچنان معطل مانده که باید دولت به حال این افراد فکری کند تا مردم استان لااقل در این قانون محروم نمانند.
عدم برخورداری از هیچ کدام از مشوق های قانون جوانی جمعیت
ابوالفضل حاضری، یکی از شهروندان بیرجندی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهارداشت: هر چند تسهیلات فرزندآوری با اوضاع اقتصادی کنونی و نبود اشتغال مناسب و گرانی های موجود گره چندانی را از زندگی مردم باز نمی کند اما بازهم دلخوشی محسوب می شود.
وی تصریح کرد: بنده سه فرزند دارم که تولد فرزند سومان بعد از ابلاغ قانونی جوانی جمعیت بوده که به همین سبب برای دریافت تسهیلات و مشوق های اعلامی مراجعه داشته ام اما متأسفانه هنوز بعد از گذشت چند ماه نتوانسته ام از هیچ کدام از این مشوق ها بهره ای ببرم.
حاضری ادامه داد: در مورد زمین نبود مکان واگذاری برای زمین مطرح شده و در مورد تسهیلات نبود منابع بانکی که به نظر می رسد با این روال دیگر امیدی که خانواده ها برای فرزندآوری هم داشته اند پوچ شده است.
وی خاطرنشان کرد: دولت باید قبل از تصویب این گونه قوانین منابع آن را تأمین سازد و همه کشور در این طرح یکنواخت دیده شوند.
مباحث فرهنگی از عوامل مهم و تأثیرگذار در فرزندآوری
علی اکبر پیراسته، جانشین ستاد امربه معروف و نهی از منکر خراسان جنوبی هم در گفت‌وگو با خبرنگار فارس اظهارداشت: فرزندآوری از منظر امنیتی اجتماعی و اقتصادی بسیار دارای اهمیت است.
وی با بیان اینکه در جایگاه امر به معروف و نهی از منکر بر روی سه وِاژه تأکید می شود که یکی از آنها دعوت به خیر بوده و یکی از این اعمال خیر فرزندآوری است، تصریح کرد: جمعیت عامل بقا و حیات کشور بوده و از اولویت بالاتری برخورد است.
وی با اشاره به اینکه زمینه اجتماعی و اقتصادی تأثیر شگرفی بر مسئله فرزندآوری دارد، یادآور شد: نباید به این فکر کرد که تنها مسئله اقتصادی عامل مهم در فرزندآوری بوده بلکه یک بحث فرهنگی و اجتماعی نیز از عوامل مهم و تأثیرگذار بر این موضوع بوده که را باید این موضوع را به شدت مورد توجه قرار دهیم.
جانشین ستاد امربه معروف و نهی از منکر خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در اوایل انقلاب مشوق های معنا داری برای فرزندآوری صورت گرفت و این امتیازها کم کم قطع و به فرهنگ فرزند کمتر زندگی بهتر رو آوردیم، افزود: تأثیر زمینه های فرهنگی در این مسئله را نباید دور از ذهن قرار دهیم و در حال حاضر هر چند شرایط تغییر کرده ولی ذهنیت ها هم به سمت منفی رفته است.
پیراسته گفت: دولت ها باید در مورد اشتغال که آینده فرزند را تأمین می کند توجه جدی داشته باشند اگر به آینده امیدوار نباشیم تأثیر منفی دارد.
مشوق های اعلامی برای فرزندآوری در قانون حمایت از جوانی جمعیت
سید محمدرضا طالبی، معاون سیاسی، اجتماعی و امنیتی استاندار خراسان جنوبی هم در رابطه با موضوع جوانی جمعیت اظهار داشت: تا دو ماه قبل قانون جوانی جمعیت شهرستان ها و استان هایی را دربر می‌گرفت که نرخ باروی جمعیت آنها زیر دو و نیم درصد بود اما با پیگیری های استاندار و نمایندگان استان هم اکنون تمام شهرستان‌های استان را شامل می شود.
وی به مشوق های فرزندآوری که در قانون حمایت از جوانی جمعیت و خانواده مشخص شده اشاره داشت و گفت: افزایش وام ۲۰۰ میلیون تومانی برای زوجین، تأمین خوابگاه متأهلی ویژه زوج های دانشجو، وام ۵۰ میلیون تومانی ودیعه مسکن با بازپرداخت ۱۰ ساله، مشاوره رایگان زوجین و غیره از جمله این موارد است.
معاون سیاسی و امنیتی استاندار خراسان جنوبی افزود: به ازای هر فرزند یک سال و از فرزند سوم و بیشتر هم یک و نیم سال از سن فرد بازنشسته کم می شود که این یکی دیگر از مشوق ها به شمار می رود.
طالبی بیان داشت: برای تولد فرزند اول پرداخت یک میلیون تومان بلاعوض برای سرمایه گذاری در بورس، افزایش تسهیلات مسکن و افزایش وام فرزند آوری و در تولد فرزند دوم به بعد فروش بدون نوبت خودروی ایرانی در دستور کار است.
وی با اشاره به اینکه تأمین زمین رایگان یا واحد مسکونی به قیمت تمام شده برای فرزند سوم و تنفس دو ساله با تقسیط هشت ساله را از دیگر مشوق های قانون حمایت از جوانی جمعیت است، اضافه کرد: در تمامی شهرستان های استان به جز بیرجند، زمین آماده واگذاری به مشمولان وجود دارد و اگر افرادی که در بیرجندساکن هستند و مشول این طرح می شوند بخواهند در شهرستان های اطراف همچون خوسف زمین تحویل بگیرند مشکلی برای واگذاری وجود ندارد.
معاون استاندار خراسان جنوبی با بیان اینکه پرداخت وام ۱۵۰ میلیونی ودیعه مسکن برای فرزند سوم با بازپرداخت ۲۰ ساله نیز از دیگر مشوق هایی بوده که در این قانون لحاظ شده است، گفت: منابع مالی استان محدود و حجم تقاضاها زیاد است و با بهتر شدن منابع، سرعت پرداخت ها بیشتر خواهد شد.
طالبی خاطرنشان کرد: درمان زوجین نابارور جزو بیماری های خاص لحاظ می شود و در بیرحند مرکز ناباروری راه اندازی شده که هزینه ها توسط بیمار پرداخت نمی شود و تنها بیمار باید هزینه های داروهای خارجی را پرداخت کند.
خراسان جنوبی از استان های سالمند کشور/ مهاجرت جوانان به سبب اشتغال و تحصیل
فرشته اسدزاده، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی نیز در خصوص موضوع جمعیت در گفت وگو با خبرنگار فارس اظهارداشت: آنچه که به عنوان تسهیلات در نظر گرفته شده بعد از تصویب قانون حمایت از جوانی جمعیت بوده و قبل از آن این مشوق ها تعلق نمی گیرد اما به اقتضاء شرایط استان دستگاه های حمایتی و فرهنگی موقعیت هایی را فراهم و هدایایی را در نظر می گیرند که در مناسبت های مختلف به این خانواده کمک شود.
وی ادامه داد: خانواده هایی دارای فرزند که مشمول قانون حمایت از جوانی جمعیت نمی شوند می توانند با مراجعه به فرمانداری شهرستان از ظریق مشاوره امور بانوان و کارشناس این حوزه به پاسخ خود برسند.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی به برنامه های هفته جمعیت اشاره داشت و افزود: مهم ترین برنامه ملی روز جمعیت، شنبه بوده که براساس ماده ۱۹ قانون جوانی جمعیت وظیفه ای بر مجلس مترتب شده که ستاد ملی جمعیت و مجلس جایزه ملی در نظر بگیرند برای کسانی که مشمول تغییراتی متناسب با این قانون در رویه های خودشان شده اند.
اسدزاده ادامه داد: در این راستا گروه های مختلف از جمله خانواده، رسانه، کارخانه، شرکت، مدیر دولتی، نخبگان کسب و کار و علمی و یا یک سازمان مردم نهاد یکی از این هفت گروه بوده که می توانند به عنوان برنده برتر معرفی شوند که داوری اتفاق افتاده و چندین نفر که در این شاخص ها قرار گرفته بوده اند از استان معرفی شده اند.
وی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی استانی کاملاً ولایت مدار بوده و قبل از مباحث قانونی جوانی جمعیت، عدد جمعیت خراسان جنوبی به فرمایش مقام عظمای ولایت در دهه ۸۰ و ۹۰ رشد قابل توجهی داشت و باعث شد که نرخ باروری ۲.۵ به بالا داشتیم که این موضوع خود سبب شد تا از بسیاری از تسهیلات برای مدتی کوتاه براساس قانون محروم باشیم، اضافه کرد: این خود نشانه پیشینه برنامه ریزی های جمعیتی استان بوده است.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی افزود: با فرض اینکه این وضعیت را داریم مسئولان کلان کشوری نباید فکر کنند شرایط استان خوب بوده در حالی که متأسفانه خراسان جنوبی یکی از استان های بسیار سالمند در کشور می باشد چون بسیاری از نیروهای انسانی و نیروی جوان آن به سبب پیدا کردن شغل و یا برای ادامه تحصیلات تکمیلی از استان مهاجرت می کنند و دیگر باز نمی گرددند.
اسدزاده ادامه داد: در استانداری تگاپوی خوبی برای جذب سرمایه گذار وجود دارد اما باید هنری را در بین مردم خود و اقشار مختلف و اصناف مختلف ایجاد کنیم و که در یک فرآیند جمعی برای نتیجه کار اعضایی که در آن تیم قرار دارند باید همراه باشند و با نگاه مسئولیت فردی همه ما درک کنیم که آینده استان نیاز به همراهی و تلاش دارد و باید از مسائل شخصی خود بگذردیم و به عنوان یک تیم فعال شده تا وضعیت استان را تغییر دهیم و باید خود را با اتفاقات روز و جهان همراه سازیم.
وی گفت: خوشبختانه نهادهایی که در حوزه اشتغال فعالیت دارند با رویکرد به مشاغل نوظهور و آنچه که مشتریان فرااستانی داشته و استفاده از شبکه های اینترنتی فعال بوده است.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی با بیان اینکه استقبال مردم از مهارت آموزی می تواند سبب ایجاد قوه پایداری برای اشتغال در استان باشد، یادآور شد: باید به این موضوع توجه ویژه ای صورت پذیرد.
اسدزاده به مشکل تسهیلات فرزندآوری و کم بودن منابع قرض الحسنه اشاره داشت و گفت: شورای هماهنگی بانک ها یکی از پایگاه های قرارگاه جوانی جمعیت بوده و بانک ها باید اطلاعات بروز خود را در این حوزه به این قرارگاه اعلام کنند تا برنامه ریزی بهترین صورت گیرد.
وی با بیان اینکه چند شهر استان وضعیت نرخ باوری آنها بالاتر از 2.5 بوده که در گذشته نمی توانستند از تسهیلات فرزندآوری و قانون حمایت از جوانی جمعیت بهره مند شوند اما این وضعیت تغییر کرده و در حال حاضر می توانند از تسهیلات استفاده کنند، یادآور شد: این امر سبب شده تا هجمه فراوانی از متقاضیان برای دریافت این تسهیلات به بانک ها مراجعه کنند که از توان بانک ها خارج بوده که این موضوع به سبب کم کاری مسئولان بانکی نبوده و در مجموع منابع قرض الحسنه استان بسیار پایین است.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه خراسان جنوبی سومین استان در پرداخت تسهیلات فرزندآوری بوده و ۱۰۳ منابع مالی بانک ها برای این زمینه پرداخت شده است، بیان کرد: بانک های خصوصی به خوبی در پرداخت تسهیلات همراهی داشته اند اما چون در این زمیه چاچوب تکلیفی ندارند و خود محورتر فعالیت می کنند آمار صحیحی از این پرداخت ها وجود ندارد.
اسدزاده از بانک های خصوصی خواست گزارشات خود را به بانک مرکزی و شورای هماهنگی بانک ها ارائه دهند تا آمار و گزارش به اطلاع رسانی دقیق و صحیح به مردم سبب امیدآفرینی به مردم شود.
وی همچنین از مردم خواست مانند گذشته حساب های قرض الحسنه خود را تقویت کنند تا این فرهنگ سازی در جامعه ایجاد شده و جریان داشته باشد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری خراسان جنوبی گفت: در حال حاضر تمام اتفاقاتی که در مورد درمان مادران باردار انجام می گیرد رایگان بوده اما نقطه آغاز این امر مهم بوده و کار باید از مراکز بهداشت آغاز شود و چنانچه ارجاع تخصصی لازم باشد این کار از سوی پزشکان حاضر صورت می گیرد.
اسدزاده یادآور شد: سونوگرافی این بانوان نیز مشروط به اینکه از سوی مراکز بهداشتی و مراکز درمانی دولتی معرفی شوند رایگان بوده و بدون نوبت باید پاسخ داده شود.
وی خاطرنشان کرد: هر کدام از بیمارستان ها و آزمایشگاه های که در این امر دولتی تعلل کنند پذیرفته نبوده و افراد می توانند از طریق بازرسی دانشگاه علوم پزشکی موضوع را پیگیری کنند.
منبع: خبرگزاری فارس / 2-۳-1402