نقشه مهندسی فرهنگی کشور

مصوبه نقشه مهندسی فرهنگی کشور

جلسات ۶۹۸، ۶۹۹، ۷۰۰، ۷۰۱، ۷۰۳، ۷۰۵، ۷۰۷، ۷۰۸، ۷۰۹، ۷۱۰، ۷۱۱، ۷۱۲، ۷۱۳، ۷۱۴، ، ۷۱۸، ۷۱۹، ۷۲۰، ۷۲۱، ۷۲۲، ۷۲۳، ۷۲۴، ۷۲۵، ۷۲۶، ۷۲۷، ۷۲۸، ۷۲۹، ۷۳۰، ۷۳۱، مورخ ۱۹/۷/۱۳۹۰، ۳/۸/۱۳۹۰، ۱۷/۸/۱۳۹۰، ۱/۹/۱۳۹۰، ۲۲/۹/۱۳۹۰، ۲۷/۱۰/۱۳۹۰، ۲۵/۱۱/۱۳۹۰، ۹/۱۲/۱۳۹۰، ۲۲/۱/۱۳۹۱، ۵/۲/۱۳۹۱، ۱۹/۲/۱۳۹۱، ۲/۳/۱۳۹۱، ۱۶/۳/۱۳۹۱، ۳۰/۳/۱۳۹۱، ۲۸/۶/۱۳۹۱، ۱۱/۷/۱۳۹۱، ۱۸/۷/۱۳۹۱، ۲/۸/۱۳۹۱، ۹/۸/۱۳۹۱، ۱۶/۸/۱۳۹۱، ۷/۹/۱۳۹۱، ۲۱/۹/۱۳۹۱، ۲۸/۹/۱۳۹۱، ۵/۱۰/۱۳۹۱، ۱۹/۱۰/۱۳۹۱، ۲۴/۱۱/۱۳۹۱، ۸/۱۲/۱۳۹۱، ۱۵/۱۲/۱۳۹۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی
نهاد ریاست جمهوری ـ مجلس شورای اسلامی ـ قوه قضاییه
دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی ـ شورای عالی حوزه های علمیه
نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها ـ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
وزارت کشور ـ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ـ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
وزارت آموزش و پرورش ـ سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران ـ وزارت امور خارجه
ستاد ملی زن و خانواده ـ ستاد کل نیروهای مسلح ـ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
سازمان تبلیغات اسلامی ـ وزارت راه و شهرسازی ـ وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
مجمع تقریب مذاهب اسلامی ـ معاونت برنامه ریزی نظارت راهبردی رئیس جمهور
معاونت توسعه مدیریت وسرمایه انسانی رئیس جمهور ـ وزارت دادگستری
وزارت کار، رفاه و امور اجتماعی ـ وزارت ورزش و جوانان ـ شورای سیاست گذاری ائمه جمعه
سازمان بسیج مستضعفین ـ مرکز مدیریت حوزه های علمیه کشور ـ مرکز آمار ایران
بنیاد شهید و امور ایثارگران ـ شورای فرهنگی و اجتماعی زنان و خانواده
کلیه دستگاه ها، سازمان ها و مؤسسات دولتی و عمومی(حسب مورد)
مصوبه «نقشه مهندسی فرهنگی کشور» که در جلسات ۶۹۸، ۶۹۹، ۷۰۰، ۷۰۱، ۷۰۳، ۷۰۵، ۷۰۷، ۷۰۸، ۷۰۹، ۷۱۰، ۷۱۱، ۷۱۲، ۷۱۳، ۷۱۴، ، ۷۱۸، ۷۱۹، ۷۲۰، ۷۲۱، ۷۲۲، ۷۲۳، ۷۲۴، ۷۲۵، ۷۲۶، ۷۲۷، ۷۲۸، ۷۲۹، ۷۳۰، ۷۳۱، مورخ ۱۹/۷/۱۳۹۰، ۳/۸/۱۳۹۰، ۱۷/۸/۱۳۹۰، ۱/۹/۱۳۹۰، ۲۲/۹/۱۳۹۰، ۲۷/۱۰/۱۳۹۰، ۲۵/۱۱/۱۳۹۰، ۹/۱۲/۱۳۹۰، ۲۲/۱/۱۳۹۱، ۵/۲/۱۳۹۱، ۱۹/۲/۱۳۹۱، ۲/۳/۱۳۹۱، ۱۶/۳/۱۳۹۱، ۳۰/۳/۱۳۹۱، ۲۸/۶/۱۳۹۱، ۱۱/۷/۱۳۹۱، ۱۸/۷/۱۳۹۱، ۲/۸/۱۳۹۱، ۹/۸/۱۳۹۱، ۱۶/۸/۱۳۹۱، ۷/۹/۱۳۹۱، ۲۱/۹/۱۳۹۱، ۲۸/۹/۱۳۹۱، ۵/۱۰/۱۳۹۱، ۱۹/۱۰/۱۳۹۱، ۲۴/۱۱/۱۳۹۱، ۸/۱۲/۱۳۹۱، ۱۵/۱۲/۱۳۹۱ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسیده است، به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می شود:

مقدمه
در جهان بینی اسلامی، فرهنگ به معنای اخصّ آن مشتمل بر نظام اعتقادات، ارزش ها، اخلاقیات و رفتارها بوده و منبعث از وحی و جهت دهنده و محتوابخش نظام ها و بخش های جامعه است. باورها و اعتقادات و ارزش های اسلامی، شاکله نهادها و سازمان جامعه اسلامی را ایجاد و در تار و پود اندیشه و تفکر و کردار و رفتار فردی و اجتماعی فرد مسلمان تنیده شده است. چنین یکپارچگی و در هم تنیدگی کل نمای اعتقادات و باورها، ارزش ها و رفتارها، دین اسلام را به یک فرهنگ (فرهنگ اسلامی) مبدل ساخته است.
فرهنگ اسلامی در هر جامعه و کشوری با حفظ ماهیت و اصالت الهی و جهان شمول خویش، شکل و صورتی متناسب با مقتضیات جغرافیایی، تاریخی، زبانی و… به خود می گیرد. فرهنگ اسلامی ـ ایرانی همان فرهنگ متعالی اسلامی است که در روح و کالبد فرهنگ ایران زمین دمیده شده و متناسب با تاریخ، جغرافیا، مذهب، زبان و… در طی ۱۴ قرن گذشته توسعه و تکامل یافته است.
در چند دهه اخیر، به واسطه تغییر و تحولات اساسی و فراگیر در عرصه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی ـ امنیتی، اقتصادی و فناوری در مقیاس منطقه ای و جهانی، نقش ممتاز و تعیین کننده فرهنگ (فرهنگ های ملی و منطقه ای) در عرصه های ملی، بین المللی و جهانی نمایان تر شده است. انقلاب اسلامی ایران، به عنوان نقطه عطف تحولات معنوی، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی قرن بیستم از ظرفیت ها و توانایی های بالفعل و بالقوه عظیمی در این حوزه برخوردار است و پیشرفت و تعالی همه جانبه کشور، مستلزم بهره گیری مؤثر و هوشمندانه از آن در سطح ملی و مناسبات و تعاملات منطقه ای و جهانی است. در حقیقت، فرهنگ به معنای اخص آن، از مختصات ذاتی، مزیت های راهبردی، انحصاری و سرنوشت ساز کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد که همواره مورد تأکید معمار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اندیشمندان و صاحب نظران فهیم و بصیر این سرزمین بوده است.
تحقق آرمان ها و اهداف جامعه اسلامی مستلزم تامین کارکردهای فرهنگی آن است. مقام معظم رهبری (مدظله العالی) فرهنگ را عامل شکل دهنده به ذهن و رفتار عمومی و جهت بخش و تاثیرگذار در عرصه تصمیمات کلان کشور دانسته و مهندسی فرهنگ را به منزله بازشناسی، آسیب شناسی، پالایش و ارتقابخشی فرهنگ و جهت دهی آن بر پایه هویت اصیل اسلامی ـ ایرانی با توجه به شرایط و مقتضیات ملی و جهانی تبیین می نمایند.
معظم له مهندسی فرهنگی را بازطراحی، اصلاح و ارتقاء شئون و مناسبات نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی کشور مبتنی بر فرهنگ مهندسی شده معرفی و این وظیفه و مأموریت خطیر را به شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان قرارگاه اصلی فرهنگی و مرکز مهندسی فرهنگی کشور محول می فرمایند. در واقع می توان جوهره و کارکرد مهندسی فرهنگی را تحقق و تأمین نحوه تعامل مؤثر و ارتباط ساز مند و پویای نظام های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی با نظام فرهنگی دانست.
شورای عالی انقلاب فرهنگی برای عمل به رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و تحقق اهداف و کارکردهای نهادی خود، تهیه و تدوین نقشه مهندسی فرهنگی کشور را در اولویت نخست خود قرار داد. دبیرخانه شورا، به عنوان بازوی اجرایی شورا با همکاری و مشارکت همه جانبه نهادها و مراکز علمی ـ پژوهشی حوزه و دانشگاه و دستگاه های اجرایی و فرهنگی ذی ربط و هم چنین با طراحی و اجرای مطالعات پیش نیاز و بهره گیری از مطالعات و پژوهش های موجود، پیش نویس نقشه مهندسی فرهنگی را تهیه و پس از بحث و بررسی در بیش از سی جلسه از جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
متن حاضر، متن مصوب نقشه مهندسی فرهنگی کشور است که منطبق با اصول و ارزش های اسلام ناب محمدی (ص)، آرمان های انقلاب اسلامی، رهنمودهای رهبر کبیر انقلاب اسلامی امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و اسناد فرادستی مربوط طراحی، تدوین و به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسیده و شامل فصول زیر است:
۱. تحلیل کلان وضعیت فرهنگی کشور: گزارش های پژوهشی ـ راهبردی و رصدی است که به توصیف، ارزیابی و آسیب شناسی کلان وضعیت موجود فرهنگی کشور و همچنین روندهای جهانی مؤثر بر آن بر اساس شاخص های کلان فرهنگی می پردازد. کارکرد گزارش های تحلیل کلان، تسهیل و ارتقاء اثربخشی سیاست گذاری، هدف گذاری، برنامه ریزی و نظارت و ارزیابی راهبردی فرهنگی مبتنی بر آرمان ها و واقعیت های فرهنگی کشور و جهان است.
۲. کلیات: این بخش شامل تعاریف اساسی مفاهیم و اصطلاحات همچون فرهنگ، فرهنگ ملی (اسلامی ـ ایرانی)، عمومی، حرفه ای، لایه های فرهنگ، مهندسی فرهنگ، مهندسی فرهنگی، نقشه مهندسی فرهنگی، پیوست فرهنگی و مختصات نقشه است.
۳. مبانی، ارزش ها و اصول حاکم بر نقشه: مبتنی بر منابع اصیل اسلامی، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، مبانی نظری معتبر و ارزش های فرهنگی اصیل اسلامی ـ ایرانی تهیه و تدوین شده است و شاکله و مبنای هدف گذاری، سیاست گذاری و برنامه ریزی و مدیریت راهبردی فرهنگی کشور است.
۴. چشم انداز فرهنگی کشور در افق ۱۴۰۴: ترسیم کننده قله ها و وضعیت مطلوب فرهنگی کشور در افق۱۴۰۴ است که مبتنی بر مبانی، ارزش ها و اصول بنیادین فرهنگی کشور، رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، سند چشم انداز ایران ۱۴۰۴ و سایر اسناد فرادستی و همچنین مقتضیات ملی، منطقه ای و جهانی طراحی شده است.
۵. اهداف کلان فرهنگی: ترجمان زمان مند چشم انداز فرهنگی کشور در محورها و حوزه های راهبردی و کلیدی فرهنگی کشور با افق زمانی ۱۵ سال است. اصولاً هر هدف کلان، وظایف و مأموریت های یک تا چند نهاد و دستگاه اجرایی را تحت پوشش قرار می دهد.
۶. اولویت های فرهنگی: تعیین کننده موضوعات و محورهای راهبردی در هر حوزه، محور یا هدف است که ضمن تعیین اولویت های رتبی و زمانی آنها، مبنا و چگونگی تخصیص منابع و سرمایه گذاری را ارائه می دهد.
۷. کمیت های مطلوب فرهنگی: مجموعه ای از شاخص های کمّی فرهنگی است که امکان رصد و ارزیابی میزان تحقق اهداف کلّی و پیشرفت نقشه در حوزه مربوط را با تأکید بر هدف گذاری های کمّی تسهیل می نماید. این بخش به عنوان یکی از پیوست های نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی می رسد.
۸. شاخص های کلان فرهنگی: معرف های اساسی موضوعات راهبردی ناظر به اهداف کلان فرهنگی هستند و مبنایی برای سنجش وضعیت موجود فرهنگی، سیاست گذاری و برنامه ریزی برای ارتقای آن و همچنین رصد، پایش و نظارت بر روندهای تغییرات و تحولات فرهنگی به شمار می آیند. این بخش به عنوان یکی از پیوست های نقشه مهندسی فرهنگی کشور به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی می رسد.
۹. راهبردها و اقدامات: شامل راهبردهای فرهنگی کلان و ملی و اقدامات ملی به شرح زیر می باشد:
الف) راهبردهای فرهنگی: تعیین کننده مسیر و طریقی است که متناسب با فرصت ها و تهدیدها، قوت ها و ضعف های محیطی برای نیل به اهداف فرهنگی طراحی و تدوین می شوند.
راهبردهای کلان ابزار تحقق اهداف کلان می باشند و راهبردهای ملی دربردارنده اهداف فرعی و راهکار تحقق آن هستند؛ در واقع راهبردهای ملی مبنای تعیین اقدامات ملی نقشه فرهنگی کشور محسوب می شوند.
ب) اقدامات ملی: طرح ها و پروژه هایی هستند که برای تحقق اهداف طراحی و تعیین می شوند. اقدامات ملـی ناظر به اهداف و متناسب با راهبردها تعیین و معمولاً در چارچوب برنامه های پنج ساله طراحی و در قالب یک یا چند برنامه سالانه اجرایی می شوند. اقدامات ملی غالباً فرابخشی و فرادستگاهی هستند و ماهیت ترکیبی دارند؛ با این وجود ممکن است در مواردی وجه پژوهشی، اجرایی و تقنینی بر سایر وجوه آن غلبه یابد.
۱۰. چارچوب نهایی نظام فرهنگی کشور: ناظر به نگاشت نهادی، تقسیم کار ملی و استانی و نظام مدیریت راهبردی فرهنگی کشور بوده و هم چنین مبین سازمان و ساختار و فرایندهای کلان سیاست گذاری و برنامه ریزی، هدایت و سازماندهی و نظارت و ارزیابی فرهنگی کشور در سطح ملی و استانی است.

فصل اول: کلیات
1- فرهنگ
ﻧﻈﺎﻡﻭﺍﺭﻩﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ «ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ»، «ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﺁﺩﺍﺏ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ» ﺭﻳﺸﻪﺩﺍﺭ ﻭ ﺩﻳﺮﭘﺎ ﻭ «ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ» ﻭ «ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺕ» ﮐﻪ ﺍﺩﺭﺍﮐﺎﺕ، ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﻭ‬ ﺷﮑﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ.‬

2- سطوح فرهنگ
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ ﺳﻄﻮﺡ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺳﻄﻮﺡ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﭘﺬﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﻞ‬ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻳﺎ ﺑﺨﺶ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﭘﻮﺷﺶ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ. ﺩﺭ ﻧﻘﺸﺔ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭ، ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﺭ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﺯﻳﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ، ﺑﺮﺭﺳﻲ، ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‬ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ:‬
١ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻲ (ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ)؛‬
‫٢ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ؛‬
‫٣ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ (ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ، ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ، ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ، ﺳﻴﺎﺳﺖﻣﺪﺍﺭﺍﻥ، ﭘﺰﺷﻜﺎﻥ،‬ ﻗﻀﺎﺕ ﻭ…).‬

3- ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻲ (ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ)
نظام واره ‬ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ و عقاید اساسی، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، آداب و ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ،‬ باثبات و ریشه دار و ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺕ مردم مسلمان ایران (ﻭ ﻋﻤﻮﻣﺎ ﺩﺭ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻳﮏ ﮐﺸﻮﺭ) ﺍﺳﺖ؛‬ ﮐﻪ ﻃﻲ ﻗﺮﻥﻫﺎ ﻭ ﻫﺰﺍﺭﻩﻫﺎ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻭ ﺗﺜﺒﻴﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﻪ ﻳﮏ ﻣﻠﺖ ﻫﻮﻳﺖ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ.‬

4- فرهنگ عمومی
ﻧﻈﺎﻡﻭﺍﺭه ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﻧﮕﺮﺵﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎ، ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺗﻲ‬ ‫ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻀﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ ﺷﻜﻞ ﻣﻲﺩﻫﺪ.‬ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎ، ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺁﺣﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺗﺄﻛﻴﺪ‬ ‫ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻲ (ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ)، ﻋﻤﻖ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﻛﻤﺘﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ‫ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩ ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪﺍﻱ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﻣﻜﺎﻧﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﻨﻌﻜﺲﻛﻨﻨﺪﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ‬ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﻗﻀﺎﻳﻲ، ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻭ… ﺍﺳﺖ.‬

5- فرهنگ حرفه ای
ﻧﻈﺎﻡﻭﺍﺭه ﺑـﺎﻭﺭﻫﺎ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ ﻭ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘـﺎﺭﻱ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻱ ﺷـﺎﻏﻼﻥ ﻭ ﻣﺘﺼﺪﻳﺎﻥ ﻫر ‫ﺣﺮﻓﻪ ﺍﺳﺖ. ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﺑﻪ ﻭﺍﺳﻄﻪ ﺳﻨﻮﺍﺕ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺁﻣﻮﺯﺵﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ‬ ‫ﻳﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﻛﺎﺭﻭﺭﺯﻱ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﭘﺰﺷﻜﺎﻥ، ﺑﺎﺯﺍﺭﻳﺎﻥ، ﻣﻌﻠﻤﺎﻥ،‬ ﻗﻀﺎﺕ، ﻧﻈﺎﻣﻴﺎﻥ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺎﻥ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻫﺴﺘﻨﺪ.‬

6- مهندسی فرهنگ
ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺑﺎﺯﺷﻨﺎﺳﻲ، ﺁﺳﻴﺐ ﺷﻨﺎﺳﻲ، ﭘﺎﻻﻳﺶ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﺑﺨﺸﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺟﻬﺖﺩﻫﻲ ﺁﻥ ﺑﺮ‬ ﭘﺎﻳﻪ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺻﻴﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.‬

7- مهندسی فرهنگی
فرایند بازطراحی، اصلاح و ارتقاء شئون و مناسبات ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ،‬ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﺮﺍﻳﻂ، ﻭﻳﮋﮔﻲﻫﺎ ﻭ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.‬

8- مدیریت راهبردی فرهنگ کشور
ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺪﻭﻳﻦ، ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻫﺎﻱ ﮐﻼﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﺩﻫﻲ ﻭ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﮐﺎﺭ ﻣﻠﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻱ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺭﻫﻴﺎﻓﺖﻫﺎﻱ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.‬

9- رصد و پایش فرهنگی
ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﻮﺻﻴﻒ، ﺗﺤﻠﻴﻞ، ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﻈﺎﻡﻣﻨﺪ ﻭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺍﻟﮕﻮ ﻭ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻭ ﺗﺤﻮﻝ ﺩﺭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﺍﺕ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﻫﻨﺠﺎﺭﻫﺎ، ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ، ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺕ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ‬ﺳﻄﻮﺡ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺴﺄﻟﻪﺷﻨﺎﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ‫ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮐﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ.‬

10- چشم انداز فرهنگی کشور
ﻣﺠﻤﻮﻋﻪﺍﻱ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺍﺯ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱﻫﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺩﺳتیابی ﺩر ﺍﻓﻖ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻌﻴﻦ (14٠4‬) ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺮﺍﺯ ﺑﺎ ﺳﻨﺪ ﭼﺸﻢﺍﻧﺪﺍﺯ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.‬

11- پیوست فرهنگی
ﺳﻨﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻣﺸﺘﻤﻞ ﺑﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﻲ، ﻣﺒﻴﻦ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ‬ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﻟﺰﺍﻣﺎﺕ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺩﺭﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻃﺮﺡ، ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻛﻼﻥ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺣﻘﻮﻗﻲ ﻭ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ‬ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ فرهنگی ﮐﺸﻮﺭ.‬

12- قلمروهای نقشه
ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻧﻘﺸﻪ، ﻧﺸﺎﻧﮕﺮ ﺍﻓﻖ ﺯﻣﺎﻧﻲ، ﮔﺴﺘﺮه ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ، ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ، ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻣﺨﺎﻃﺒﺎﻥ‬ ﻧﻘﺸه ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺖ.

13- افق زمانی
ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭ، ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻓﻖ ﺍﻳﺮﺍﻥ ١٤٠٤ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ.‬

14- گستره موضوعی
ﻗﻠﻤﺮﻭ ﻭ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻮﺿﻮﻋﻲ ﻧﻘﺸﻪ، ﺩﺭ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻲ (ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ)،‬ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ ﻭ ﭼﻬﺎﺭﻻﻳﻪ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ ﻭ ﻣﻔﺮﻭﺿﺎﺕ ﺍﺳﺎﺳﻲ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ،‬ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺕ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ.‬

15- قلمرو جغرافیایی نقشه:
ﺍﻟﻒ) ﻫﻤﻪ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺤﺼﻮﺭ ﺩﺭ ﺩﺭﻭﻥ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﻣﺎﻛﻨﻲ ﻛﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﻮﺍﺯﻳﻦ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻳﺎ ﺗﻮﺍﻓﻘﺎﺕ ﻃﺮﻓﻴﻨﻲ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﺗﺼﺮﻑ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﮐﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؛‬
‫ﺏ) ﻫﻤﻪ ﻣﺤﻴﻂﻫﺎ ﻭ ﻓﻀﺎﻫﺎﻱ ﻣﺠﺎﺯﻱ (ﺳﺎﻳﺒﺮﻱ ﻭ ﺩﻳﺠﻴﺘﺎﻟﻲ) ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻭ ﻳﺎ‬ ‫ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ، ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺣﺎﮐﻤﻴﺘﻲ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ.‬

16- قلمرو اجرایی نقشه:
ﺍﻟﻒ) ﻫﻤﻪ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎ، ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎ، ﻣﺮﺍﻛﺰ ﻭ ﺍﻧﺠﻤﻦﻫﺎﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻏﻴﺮﺩﻭﻟﺘﻲ ‫‫)ﻋﻤﻮﻣﻲ، ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻭ ﻣﺮﺩﻡﻧﻬﺎﺩ) ﺍﺳﺖ.‬
‫ﺏ) ﺩﺭ ٢ ﺳﻄﺢ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﻲ ﺑﺎ ﻧﺎﻡ «ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮐﺸﻮﺭ» ﻭ «ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺳﺘﺎﻥ» ﻃﺮﺍﺣﻲ، ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻭ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﺷﻮﺩ.‬
‫تبصره: ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻴﺎﺯ، ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ (ﺗﺮﻛﻴﺒﻲ ﺍﺯ ﺩﻭ‬ ‫ﻳﺎ ﭼﻨﺪ ﺍﺳﺘﺎﻥ) ﻧﻴﺰ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

17- جامعه هدف نقشه مهندسی فرهنگی کشور:
‫١ـ ﺷﻬﺮﻭﻧﺪﺍﻥ ﻭ ﺍﺗﺒﺎﻉ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ؛‬
‫٢ـ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﮐﺸﻮﺭ؛‬
٣ـ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻓﺎﺭﺳﻲ ﺯﺑﺎﻥ؛‬
٤ـ ﺟﻬﺎﻥ ﺍﺳﻼﻡ ﺷﺎﻣﻞ: ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ، ﻣﻠﻞ ﻭ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺧﺎﻭﺭﻣﻴﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪ؛‬
‫٥ـ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﺎ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻗﺮﺍﺑﺖﻫﺎﻱ ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ؛‬
٦ـ ﻣﻠﻞ ﻭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺭﻭﺍﺑﻂ ﻭ ﭘﻴﻮﻧﺪﻫﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ ـ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ـ‬ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺩﺍﺭﻧﺪ؛‬ ‫‬
‫٧ـ ﺩﻭﻟﺖﻫﺎ، ﺟﺮﻳﺎﻥﻫﺎ ﻭ ﮔﺮﻭﻩﻫﺎﻱ ﻣﻌﺎﺭﺽ ﻭ ﻳﺎ ﻣﺘﺨﺎﺻﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻳﺎﻓﺘه‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ… ﻋﻠﻴﻪ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻣﻠﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﻣﻲﻭﺭﺯﻧﺪ؛
‫٨ـ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ.‬
٩ـ ﺟﺎﻣﻌه ﺟﻬﺎﻧﻲ؛‬

فصل دوم: مبانی، ارزش ها و اصول
– مبانی
‫١ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﻠﻴﺘﻲ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﻣﺘﻌﺎﻣﻞ ﺍﺯ «ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﺁﺩﺍﺏ،‬ ‫ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺭﻳﺸﻪﺩﺍﺭ ﻭ ﺩﻳﺮﭘﺎ، ﻧﻤﺎﺩﻫﺎ ﻭ ﻣﺼﻨﻮﻋﺎﺕ» ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ «ﻓﺮﺍﻣﻠﻲ، ﻣﻠﻲ، ﻋﻤﻮﻣﻲ‬ ﻭ ﺣﺮﻓﻪﺍﻱ» ﺍﺳﺖ.‬
٢ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ «ﺭﻭﺡ ﺟﺎﻣﻌﻪ» ﺑﻪ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﻌﻨﺎ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ‬ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﺷﮑﻞ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭ ﺍﺛﺮﮔﺬﺍﺭ ﺑﺮ ﺫﻫﻨﻴﺖ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺶﻫﺎﻱ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺗﻌﻴﻴﻦﻛﻨﻨﺪﻩ‬ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ.‬
‫٣ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﻬﺖ ﺑﺨﺶ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻧﻈﺎﻡﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ.‬
‫٤ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺗﺪﺭﻳﺠﻲ ﻭ ﻣﺴﺘﻤﺮ، «ﺗﺤﻮﻝﭘﺬﻳﺮ، ﺟﻬﺖﺩﻫﻨﺪﻩ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖﭘﺬﻳﺮ،‬ ﺍﮐﺘﺴﺎﺑﻲ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝﭘﺬﻳﺮ» ﺍﺳﺖ.‬
‬‫٥ـ ﺯﻥ ﻭ ﻣﺮﺩ ﻓﺎﺭﻍ ﺍﺯ ﺟﻨﺴﻴﺖ ﺩﺭ ﺍﻣﮑﺎﻥ ﮐﺴﺐ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﻳﮑﺴﺎﻥ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺣﻘﻮﻕ‬ ‫ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﺩﺭ ﺧﻠﻘﺖ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ، ﻧﺸﺎﻥﺩﻫﻨﺪﻩ ﺑﺮﺗﺮﻱ ﻳﮏ‬ ﺟﻨﺲ ﺑﺮ ﺟﻨﺲ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻴﺴﺖ.‬
‬‫٦ـ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻨﻴﺎﺩﻳﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ، ﺑﺎ ﻫﻮﻳﺘﻲ ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭ ﻣﻬمترین ﺭﮐﻦ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﻭ‬ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ.‬
‫٧ـ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺴﺘﺮ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻭ ﺍﻧﺤﻄﺎﻁ ﺁﺣﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎﺷﺪ.‬
‫٨ـ ﻫﺮ ﻓﺮﺩ (ﺣﻘﻴﻘﻲ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻲ) ﺑﻪ ﺗﻨﺎﺳﺐ ﺟﺎﻳﮕﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱﻫﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺭ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻭ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬﺍﺭ ﻭ ﺗﺄﺛﻴﺮﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ.‬
‫٩ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻓﻄﺮﺕ، ﻗﺮﺁﻥ ﻭ ﻋﺘﺮﺕ، ﺍﻳﻤﺎﻥﮔﺮﺍ، ﺍﺧﻼﻕﻣﺤﻮﺭ،‬ ﺧﺮﺩﮔﺮﺍ، ﺟﻬﺎﻧﻲ، ﺗﻤﺪﻥﺳﺎﺯ، ﭘﻮﻳﺎ، ﭘﺎﺳﺦﮔﻮﻱ ﻣﻘﺘﻀﻴﺎﺕ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺯﻣﺎﻧﻪ، ﺑﺪﻋﺖﺳﺘﻴﺰ ﻭ‬ ﺧﺮﺍﻓﻪﺯﺩﺍﺳﺖ.‬
‫١٠ـ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻓﻄﺮﺕ ﺧﺪﺍﻳﻲ، ﻣﻨﺰﻟﺖ ﺧﻠﻴﻔﻪ ﺍﻟﻠﻬﻲ، ﮐﺮﺍﻣﺖ ﻭ ﻋﺒﻮﺩﻳﺖ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻱ‬ ﺗﮑﻠﻴﻒ، ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺯ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻭ ﺁﺯﺍﺩﻱ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ.‬
‫١١ـ ﻭﻻﻳﺖ، ﺍﺯ ﻋﻨﺎﺻﺮ ﺍﺻﻠﻲ ﻭ ﺭﻳﺸﻪﺍﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ (ﺹ) ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ‬ ‫ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﺠﻠﻲ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ‬ ‫ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻏﻴﺒﺖ ﺍﻣﺎﻡ ﻋﺼﺮ (ﻋﺞ)، ﺩﺭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻓﻘﻴﻪ ﻋﺎﺩﻝ ﺟﺎﻣﻊﺍﻟﺸﺮﺍﻳﻂ ﮐﻪ ﺍﻣﺎﻣﺖ ﺍﻣﺖ ﺭﺍ ﺑﺮ‬ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ، ﻣﺘﺒﻠﻮﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ.
‫١٢ـ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓﺳﺎﺯﻱ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻭ ﺣﺎﮐﻢ ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﮐﺸﻮﺭ؛ «ﺗﻮﺣﻴﺪ، ﻋﺪﻝ، ﻣﻌﺎﺩ،‬ ‫ﻧﺒﻮﺕ، ﺍﻣﺎﻣﺖ، ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﻣﻨﺠﻲ ﻭ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ (ﺹ)» ﺍﺳﺖ.‬
‬‫١٣ـ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﻭ ﻧﻬﺎﺩ ﺣﻮﺯﻩ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﺩﺭ ﺣﻔﻆ، ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻧﻘﺶ ﺍﺻﻠﻲ‬ ‫ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺗﺒﻴﻴﻦ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺭﻭﺵ ﺍﺟﺘﻬﺎﺩﻱ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﮑﺎﻥ، ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ‬ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻋﻠﻤﻴﻪ ﻭ ﺭﻭﺣﺎﻧﻴﺖ ﺍﺳﺖ.‬
١٤ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ، ﺗﺮﻭﻳﺞ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻳﻨﻪ ﮐﺮﺩﻥ ﻓﻀﺎﻳﻞ ﻭ ﻣﮑﺎﺭﻡ‬ ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺗﺰﮐﻴﻪ ﺍﺳﺖ.‬
١٥ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ، ﺿﺪﺍﺳﺘﮑﺒﺎﺭﻱ، ﻣﻈﻬﺮ ﻋﺪﺍﻟﺖﺧﻮﺍﻫﻲ ﻭ ﺣﺎﻣﻲ ﻣﺴﺘﻀﻌﻔﺎﻥ ﻭ‬ ﻣﻈﻠﻮﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻱ ﻣﻨﻄﻘﻪﺍﻱ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.‬
‫١٦ـ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻓﻌﺎﻝ ﻭ ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺍﺳﻼﻡ ﺑﺎ ﺗﻤﺪﻥ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻫﻮﻳﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭﻫﻢ ﺗﻨﻴﺪﻩ، ﻳﻜﭙﺎﺭﭼﻪ ﻭ ﺗﻔﻜﻴﻚﻧﺎﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ‬.
١٧ـ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﺫﺍﺗﻲ، ﭘﻮﻳﺎﻳﻲ، ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ‬ ﺩﺭﻭﻧﻲ، ﺟﺬﺍﺑﻴﺖ، ﮔﺴﺘﺮﺵ ﻭ ﻧﻔﻮﺫ ﺁﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﻭ ﻣﻠﺖﻫﺎﺳﺖ.‬
‫١٨ـ ﺗﻨﻮﻉ ﻭ ﺗﻔﺎﻭﺕﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﻗﻮﺍﻡ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻣﻴﺮﺍﺙ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ‬ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ـ ﺍﻳﺮﺍﻧﻲ، ﺍﻣﺮﻱ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﻭ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ.‬
‫١٩ـ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺣﻔﻆ ﻭ ﺻﻴﺎﻧﺖ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ‬ ﻫﻮﻳﺘﻲ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻋﻬﺪﻩﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ.‬
‫٢٠ـ ﺭﺳﺎﻟﺖ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﺭﺳﺎﻟﺘﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ‬ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓﻫﺎ ﺗﺤﻘﻖ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.‬
٢١- ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ‬ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ، ﺣﻖ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻧﻈﺎﻡ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ.‬
٢٢ـ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺍﺯ ﺷﺌﻮﻥ ﺍﺻﻠﻲ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﺍﺳﺖ.‬
٢٣ـ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ (ﺹ) ﻭ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﭘﺬیرﺩ.‬
‫٢٤ـ ﺗﻬﺎﺟﻢ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺟﻨﮓ ﻧﺮﻡ ﻭ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺍﺯ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮐﺸﻮﺭ است.‬

– ارزش ها
1. «تعقل»
ﻋﻘﻞ، ﺣﺠﺖ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﻳﮑﻲ ﺍﺯ ﺑﺴﺘﺮﻫﺎﻱ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺣﺠﺖ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ (ﻭﺣﻲ) ﺍﺳﺖ ﮐﻪ‬ ﺑﻪ ﮐﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺁﻥ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﮑﻮﻓﺎﻳﻲ ﺣﻴﺎﺕ ﻃﻴﺒﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻓﺮﺩﻱ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ.‬

1-1.‬ عقلانیت اسلامی
ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎﻱ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻋﻘﻞ ﺩﺭ ﭘﻨﺎﻩ ﺩﻳﻦ ﺍﺳﻼﻡ ﻭ ﺑﻨﻴﺎﺩﻱﺗﺮﻳﻦ ﻫﺴﺘﻪ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﺗﻤﺪﻥ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺍﺳﺖ.‬

1-2.‬ حکمت سیاسی
‫ﺩﺭ ﺣﮑﻤﺖ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﻧﻈﺮﻱ ﻭ ﻋﻤﻠﻲ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻧﻈﺎﻡ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺍﺳﺖ.

1-3.‬ ‫بصیرت اجتماعی
ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻭ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻓﺮﺩﻱ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬ ‫‫ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﻋﺎﻣﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﻬﻨﮕﺎﻡ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻫﻢﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺣﻀﻮﺭ ﻫﻮﺷﻤﻨﺪﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ‫ﺟﺒﻬﻪ ﮐﻔﺮ ﻭ ﻧﻔﺎﻕ ﺍﺳﺖ.

1-4.‬ تدبیر معیشت
‫ﻋﻘﻼﻧﻴﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻣﻌﺎﺵ ﺣﻼﻝ، ﭘﺎﮎ ﻭ ﻋﺎﺩﻻﻧﻪ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻣﻌﻨﻮﻳﺖ ﻭ ‫ﺍﻧﮕﻴﺰﻩﻫﺎﻱ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺳﺖ.‬

2. «ایمان»
ﺍﻳﻤﺎﻥ، ﺑﺎﻭﺭ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ «ﺧﺪﺍ، ﻏﻴﺐ، ﺻﻔﺎﺕ ﻭ ﻋﺪﻝ ﺍﻟﻬﻲ، ﻓﺮﺷﺘﮕﺎﻥ،‬ ﺍﻧﺒﻴﺎﺀ، ﮐﺘﺎﺏﻫﺎﻱ ﺁﺳﻤﺎﻧﻲ، ﺍﻣﺎﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﻌﺎﺩ» ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺩﺭ ﻗﻠﺐ، ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.‬

‫2-1. توحیدمحوری
‫ﻧﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﺟﻬﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻭﺍﺣﺪ ﻭ ﺑﻬﻢ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ، ﺑﺎ ﺩﺭﮎ ﺣﻀﻮﺭ ﺑﺎﺭﻱ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻭ ‫ﺗﻌﻤﻴﻖ ﻣﻌﺮﻓﺖ ﻭ ﻣﺤﺒﺖ ﺑﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﺭﻓﺘﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﻧﻤﺎﺩﻫﺎﻱ ﻓﺮﺩﻱـ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ،‬ ‫ﺟﻬﺖﺩﻫﻨﺪﻩ ﻫﻤﻪ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻱ ﺯﻧﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺳﻮﻱ ﺣﻴﺎﺕ ﺟﺎﻭﺩﺍﻧﻪ ﺍﺧﺮﻭﻱ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻭﺣﻲ ﺍﻟﻬﻲ،‬ ﺣﻖﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺗﻮﮐﻞ ﻭ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﺧﺪﺍﻱ ﻣﺘﻌﺎﻝ ﻭ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺍﻣﻮﺭ ﺑﻪ ﺍﻭﺳﺖ.‬

2-2. ولایت مداری
‫ﻭﻻﻳﺖ ﻣﺪﺍﺭﻱ ﺗﺠﻠﻲ ﻭﻻﻳﺖ ﻭ ﺣﺎﮐﻤﻴﺖ ﺧﺪﺍ، ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﻭﻻﻳﺖ ﭘﻴﺎﻣﺒﺮ ﺍﻋﻈﻢ (ﺹ) ﻭ ﺍﺋﻤﻪ ‫ﻣﻌﺼﻮﻣﻴﻦ (ﻉ) ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ، ﻋﺎﻣﻞ ﺍﻗﺘﺪﺍﺭ ﻧﻈﺎﻡ ‫ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﻣﺪﺍﺭ ﻭﺣﺪﺕ ﻭ ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ، ﺣﻀﻮﺭ ﻋﺎﺷﻘﺎﻧﻪ ﺍﻣ‪‬ﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﭘﺎﺳﺪﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺮﺯﻫﺎﻱ ‫ﺍﻋﺘﻘﺎﺩﻱ، ﺟﻐﺮﺍﻓﻴﺎﻳﻲ ﻭ… ﻭ ﭘﺸﺘﻮﺍﻧﻪ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻪ ﻭ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﺤﺒ‪‬ﺖ ﺍﺯ ﺍﻣﺎﻡ ﺍﻣ‪‬ﺖ ﺍﺳﺖ.

2-3.‬ مهرورزی
‫ﻣﻨﺸﺄ ﺍﻟﻔﺖ، ﺍﺧﻮﺕ، ﺍﻧﺴﺠﺎﻡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻧﻮﻉﺩﻭﺳﺘﻲ، ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺳﺘﺤﮑﺎﻡ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ‫ﺑﻴﻦ ﻣﺮﺩﻡ، ﺍﻗﻮﺍﻡ، ﻣﻨﺎﻃﻖ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﭘﻴﺮﻭﺍﻥ ﻣﺬﺍﻫﺐ ﺍﺳﺖ.‬

2-4.‬ ‫عدالت
ﻣﻨﺸﺄ ﺗﻮﺍﺯﻥ ﻭ ﻣﻮﺍﺳﺎﺕ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻱ ﺁﺣﺎﺩ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎﻱ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺍﺳﺖ.‬

3. «اخلاق»
ﻣﻠﮑﺎﺕ ﭘﺴﻨﺪﻳﺪﻩﺍﻱ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺗﺰﮐﻴﻪ ﻭ ﺧﻮﺩﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﻟﻬﻲ ﺩﺭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺍﻧﺴﺎﻥ ‫ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻲﺑﺨﺶ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﻳﻨﻲ ﺍﺳﺖ.

3-1.‬ تقوا
‫ﺧﺎﺳﺘﮕﺎﻩ ﺭﺷﺪ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﻀﺎﻳﻞ، ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻭﺍﺟﺒﺎﺕ ﻭ ﺗﺮﮎ ﻣﺤﺮﻣﺎﺕ، ﺳﺒﺐ ﺧﺮﻭﺝ ﻓﺮﺩ ﻭ ‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺯ ﺷﻮﺍﺭﻱﻫﺎ ﻭ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﮐﺮﺍﻣﺖ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﺰﺩ ﺧﺪﺍﻭﻧﺪ ﺍﺳﺖ.‬

3-2. ‫عزت و مدارا
ﻋﺰﺕ: ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻭ ﺳﺮﺑﻠﻨﺪﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺍﻳﻤﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﻭ ﻋﻤﻞ ﮐﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﻌﺎﻣﻞ ‫ﺳﺎﺯﻧﺪﻩ ﺑﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮﺩﻱ ﻭ ﻣﻘﺎﻭﻣﺖ ﻭ ﭘﺎﻳﺪﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﺍﺳﺘﮑﺒﺎﺭ ﻭ ﺩﺷﻤﻨﺎﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺳﺖ.
‫ﻣﺪﺍﺭﺍ: ﻣﺤﺒﺖ ﻭ ﻫﻤﮕﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺁﺣﺎﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺩﻭﺳﺘﺪﺍﺭﺍﻥ ﺍﻧﻘﻼﺏ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﮐﻪ‬ ‫‫ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﺤﻤﻞ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩﻫﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﻭ ﺑﻬﺮﻩﻣﻨﺪﻱ ﺍﺯ ﻫﻤﻪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱﻫﺎﺳﺖ.

3-3.‬ کرامت
ﭘﺎﺳﺪﺍﺷﺖ ﺣﺮﻣﺖ ﻭ ﻣﻘﺎﻡ ﻭﺍﻻﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﮐﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩ ﺧﻼﻓﺖ ﺍﻟﻬﻲ ﺍﺳﺖ.‬

3-4.‬ انفاق و ایثار
ﺗﺮﺟﻴﺢ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﻭ ﺻﺮﻑ ﺍﻣﮑﺎﻧﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻔﺎﻱ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ.‬

4. «علم»
ﻣﻌﺮﻓﺖ، ﺑﺼﻴﺮﺕ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺣﻘﺎﻳﻖ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺕ ﻋﺎﻟﻢ ﻫﺴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ‬ ﻭﺣﻲ، ﻋﻘﻞ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣﻲﺁﻳﺪ.‬

4-1.‬ معرفت دینی
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻘﺎﻳﺪ، ﺍﺣﮑﺎﻡ ﻭ ﺍﺧﻼﻕ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ (ﺹ) ﮐﻪ ﺟﻬﺖﺩﻫﻨﺪﻩ ﻭ‬ ﺗﻌﺎﻟﻲﺑﺨﺶ ﻋﻠﻮﻡ ﻭ ﻣﻌﺎﺭﻑ ﺑﺸﺮﻱ ﺍﺳﺖ.‬

4-2.‬ معرفت هویتی
‫ﺧﻮﺩﺷﻨﺎﺳﻲ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺑﺼﻴﺮﺕ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ‬ ﺧﻮﺩﺑﺎﻭﺭﻱ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻭ ﻧﮕﺮﺵ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ.‬

‫٤ ـ٣. ﺩﺍﻧﺶﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ‬
ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﻲ ﻭ ﺁﺩﺍﺏ ﻣﻌﺎﺷﺮﺕ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ‬ ‫ﺩﺭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﮔﻲ، ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ، ﻣﻠﻲ ﻭ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺍﺳﺖ.‬

4-4. ‬ﺩﺍﻧﺶﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺕ حرفه ای
ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﻣﻬﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﮐﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺍﺻﻮﻝ ﻭ ﻗﻮﺍﻋﺪ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻌﺘﺒﺮ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺛﺮﻭﺕ ﺣﻼﻝ، ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺍﻧﺶﺑﻨﻴﺎﻥ، ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻱ ﻭ ﺗﺮﻭﻳﺞ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ‬ ﻣﻔﻴﺪ ﺍﺳﺖ.‬

5. «عمل»
ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﺮﺩﻱ ﻭ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﻣﻌﻨﻮﻱ، ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ،‬ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﮕﻴﺰﻩ ﺍﻟﻬﻲ ﺗﺤﻘﻖ ﻭ ﺑﺎ ﻣﺠﺎﻫﺪﺕ ﻣﺆﻣﻨﺎﻧﻪ ﺍﺭﺗﻘﺎ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ.‬

5-1.‬ امر به معروف و نهی از منکر
ﺩﻋﻮﺕ ﻭ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﻧﻴﮑﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﺩﺍﺷﺘﻦ ﺍﺯ ﺑﺪﻱ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻫﻤﮕﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎ ﻭ‬ ﺳﻄﻮﺡ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ.‬

5-2. مردم سالاری
‫ﺣﻀﻮﺭ ﻭ ﻣﺸﺎﺭﮐﺖ ﻣﺮﺩﻡ ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺭﺍﻫﺒﺮﻱ ﻭﻻﻳﺖ ﻓﻘﻴﻪ ﮐﻪ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ‬ ﻣﺸﺮﻭﻋﻴﺖ ﺍﻟﻬﻲ ﻭ ﻣﻘﺒﻮﻟﻴﺖ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺍﺳﺘﻮﺍﺭ ﺍﺳﺖ.‬

5-3.‬ انضباط اجتماعی
ﻗﺎﻧﻮﻥﻣﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺧﻼﻗﻲ ﻭ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺩﺭ ﺗﻌﺎﻣﻼﺕ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ.‬

5-4. کار و تلاش
ﭘﺸﺘﮑﺎﺭ، ﺳﺨﺖﮐﻮﺷﻲ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺟﻬﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺍﺭﺯﺵ ﺍﻓﺰﻭﺩﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻋﺘﻼ ﻭ‬ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﮐﺎﺭﺁﻣﺪﻱ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﺳﺖ.‬

اصول
ﺯﻳﺮ ﺑﺮ ﻧﻘﺸﻪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻄﻠﻮﺏ، ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ:‬

1. اصول دین مداری
ﻣﺒﺎﻧﻲ، ﺍﺭﺯﺵﻫﺎ، ﺍﺧﻼﻕ ﻭ ﺍﺣﮑﺎﻡ ﺍﺳﻼﻡ ﻧﺎﺏ ﻣﺤﻤﺪﻱ (ﺹ) ﺑﺮ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻃﺮﺍﺣﻲ،‬ ﺗﺪﻭﻳﻦ، ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺣﺎﻛﻢ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ. ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺑﺮ ﺳﺎﻳﺮ‬ ﺍﺻﻮﻝ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﺣﺎﻛﻢ ﺍﺳﺖ.‬

2. اصل فرهنگ محوری
ﻣﺆﻟﻔﻪﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﻫﻤﻪ ﺷﺌﻮﻥ ﻭ ﻣﻨﺎﺳﺒﺎﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭﻋﺮﺻﻪﻫﺎﻱ‬ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ، ﺳﻴﺎﺳﻲ، ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ، ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ، ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﻣﻨﻴﺘﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺷﻮﺩ.‬

3. اصل عدالت
‫ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻫﻤﮕﺎﻥ ﺍﺯ ﻓﺮﺻﺖﻫﺎ، ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ‬ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻌﺪﺍﺩﻫﺎ، ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖﻫﺎ ﺩﺭ ﻫﻤﻪ ﻋﺮﺻﻪﻫﺎ ﻭ ﺳﻄﻮﺡ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﺩ.

4. اصل هدایت و راهبری
ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺿﻤﻦ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﺗﺼﺪﻱﮔﺮﻱ ﻏﻴﺮ ﺿﺮﻭﺭ، ﻧﻘﺶ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻫﺪﺍﻳﺖ ﻭ ﺭﺍﻫﺒﺮﻱ، ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ.‬

5. اصل تعاون و مشارکت مردمی
ﺯﻣﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﻭ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﺭﻛﺖ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮﻱ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﻣﺮﺩﻣﻲ ﺩﺭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖﻫﺎﻱ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﻮﺩ.‬

6. اصل آینده نگری و آینده نگاری
ﺭﺻﺪ، ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﺗﺤﻮﻻﺕ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺤﻘﻖ ﺁﻳﻨﺪﻩ‬ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺑﺎ ﺍﻟﻬﺎﻡ ﺍﺯ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﺪﻭﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ.‬

7. اصل جامعیت
ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺟﺎﻣﻊﻧﮕﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﺎﻳﺪ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﺮ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺍﺑﻌﺎﺩ، ﺳﻄﻮﺡ، ﻻﻳﻪﻫﺎ، ﺭﺩﻩﻫﺎ، ‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻭ ﺍﺭﮐﺎﻥ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﻠﻲ ﻭ ﻓﺮﺍﻣﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ.‬

8. اصل انسجام و هماهنگی
ﻋﻨﺎﺻﺮ ﻭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﻲ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺯ «ﻧﻈﻢ، ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱ،‬ ‫‫ﺳﺎﺯﮔﺎﺭﻱ ﻭ ﻫﻢﺍﻓﺰﺍﻳﻲ ﺩﺭﻭﻧﻲ ﻭ ﺑﻴﺮﻭﻧﻲ» ﺑﺎﺷﺪ.‬

9. اصل تعامل موثر
ﺿﻤﻦ ﺗﺄﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻫﻮﻳﺖ ﻭ ﺍﺳﺘﻘﻼﻝ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﺍﺳﻼﻣﻲ، ﺗﻌﺎﻣﻞ ﻭ ﺗﺒﺎﺩﻝ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ ‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻭ ﺧﺎﺭﺟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻌﺎﻟﻲﺑﺨﺶ ﺑﺎﺷﺪ.‬
10. اصل تدریج
ﺍﺭﺯﺵﻫﺎﻱ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺮﺣﻠﻪﺍﻱ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻗﺘﻀﺎﺋﺎﺕ ﻭ ‫ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻣﮑﺎﻥ ﺩﺭ ﻓﺮاﻳﻨﺪﻱ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ.‬

11. اصل کارآمدی
ﻧﻈﺎﻡ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﮐﺸﻮﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺍﻧﻤﻨﺪﻱ ﻋﻴﻨﻴﺖ ﺑﺨﺸﻴﺪﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ‫ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

12. اصل خلاقیت و نوآوری
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺷﮑﻮﻓﺎﻳﻲ ﻭ ﺗﻌﺎﻟﻲ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ، ﺑﺎﻳﺪ ﺭﺍﻩﻫﺎﻱ ﻧﻮ ﻭ ﻣﺆﺛﺮ ﺍﺑﺪﺍﻉ ﻭ ﺑﻪ ﮐﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ.

13. اصل تامین منابع و هدایت سرمایه ها
ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎﻱ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﺣﻮﺯﻩ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻭ ﮔﺴﻴﻞ ﻫﺪﻓﻤﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺭﻭﻳﮑﺮﺩ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ.‬

14. اصل اعتدال و عقلانیت
ﺩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺗﺤﺠﺮ، ﺟﺰﻡﺍﻧﺪﻳﺸﻲ ﻭ ﺗﻌﺼﺐ ﺑﻲﺟﺎ، ﺷﻌﺎﺭﺯﺩﮔﻲ، ﺳﻄﺤﻲﮔﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻇﺎﻫﺮﮔﺮﺍﻳﻲ،‬ ﻋﻮﺍﻡﺯﺩﮔﻲ ﻭ ﺧﺮﺍﻓﻪﮔﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﻫﻨﮓ، ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ.‬

فصل سوم: چشم انداز فرهنگی
با توکل به خداوند متعال و اعتصام به قرآن و عترت و در پرتو اسلام ناب محمدی (ص) و با عزم و مجاهدت ملی در راستای برپایی تمدن نوین اسلامی و زمینه سازی ظهور و نیل به جامعه مهدوی (عج) در افق ١٤٠٤؛
ایران کشوری است با هویت اسلامی، ایرانی و انقلابی و پویای طریق جامعه مهدوی، پیشتاز در اخلاق و رفتار حسنه، دارای جایگاه نخست در عرصه های فرهنگ و هنر، تعلیم و تربیت، علم و فناوری و اطلاعات، ارتباطات و رسانه در سطح منطقه* و جهان اسلام، الهام بخش امت اسلامی و مستضعفان با تعامل فرهنگی مؤثر و سازنده در سطح جهانی و دست یافته به نظام فراگیر، کارآمد و منسجم فرهنگی هدایتگر تمامی شئون و نظامات
اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه.
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
* منظور از منطقه، آسیای جنوب غربی (آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و کشورهای همسایه) است.

فرهنگ جامعه ایران در افق این چشم انداز، چنین ویژگی هایی خواهد داشت:
1- برخوردار از هویت اسلامی، ایرانی و انقلابی و پویای طریق جامعه مهدوی؛
متمسک به قرآن و عترت و ولایت امام عصر (عج)، ایمان و عمل صالح، متعهد به نظام جمهوری اسلامی، ولایت فقیه، آرمان های امام خمینی (ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، مبتنی بر عقلانیت اسلامی، مفتخر به ایرانی بودن، پاسدار میراث های ارزشمند ایرانی اسلامی و زبان و ادبیات فارسی، متکی بر فرهنگ و تفکر بسیجی، برخوردار از روحیه مقاومت، ایثار، جهاد، شهادت، استکبارستیزی و حمایت از مستضعفان.

2- پیشتاز در اخلاق و رفتار حسنه؛
1-2- فرهنگی؛ عامل به احکام و مناسک دینی، مأنوس با قرآن کریم، برخوردار از سبک زندگی اسلامی ایرانی، عفت عمومی، امنیت اخلاقی و روانی، نمادها و آیین های اسلامی ایرانی؛
2-2- اجتماعی؛ برخوردار از مودت، اخوت، تعاون، مشارکت، مسئولیت پذیری و سازگاری اجتماعی، نشاط و سرزندگی، صداقت، اعتماد، اطمینان و انسجام اجتماعی بالا، جمعیت متعادل و متوازن و بهره مند از انضباط، قانون گرایی و جامعه امن؛
3-2- سیاسی؛ برخوردار از وحدت و امنیت ملی، عدالت محوری، استقلال فرهنگی و آزادی مسئولانه، مشارکت و مسئولیت پذیری سیاسی؛
4-2- اقتصادی؛ دارای وجدان کاری، روحیه همکاری و کار جمعی، کارآفرین و رضایتمند مبتنی بر الگوی صحیح مصرف و اتقان در عمل.

3- دارای جایگاه نخست در عرصه های؛
1-3- فرهنگ؛ بهره مند از معنویت دینی، کرامت انسانی و روحیه ایثار و شهادت، خانواده محور، امیدوار و آینده نگر، پرنشاط، خودباور، فعال و خطرپذیر، دارای روحیه حماسی و دفاعی، جمع گرا و ملتزم به نهادهای اجتماعی و حضور مسئولانه در جامعه؛
2-3- هنر؛ مبتنی بر حکمت اسلامی، تحکیم بخش ایمان و احیاگر فطرت بشر و عدالت، مردمی، مروج اخلاق و متعهد به ارزش های انقلاب اسلامی و گسترش بخش هنرهای سنتی ارزشمند؛
3-3- تعلیم و تربیت؛ مبتنی بر سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش؛
4-3- علم و فناوری؛ مبتنی بر فرهنگ اسلامی ایرانی و نقشه جامع علمی کشور؛
5-3- اطلاعات، ارتباطات و رسانه؛ حضور تعیین کننده در فضای نوین سایبری، اطلاعات و ارتباطات مبتنی بر ارزش ها، شعائر اسلامی، گفتمان انقلاب اسلامی و اصل مسئولیت اجتماعی و بهره مند از نهادهای اصیل ارتباطی تبلیغی بازآفرینی شده.

4- الهام بخش امت اسلامی و مستضعفان با تعامل فرهنگی موثر و سازنده در سطح جهانی؛ مبتنی بر:
1-4- مردم سالاری دینی و الگوهای کارآمد پیشرفت، دعوت به وحدت و همگرایی اسلامی و حمایت از مستضعفان و ستمدیدگان؛
2-4- شوق آفرینی نسبت به اسلام ناب محمدی (ص)، عدالت، صلح و امنیت جهانی، حقوق فطری و طبیعی انسان ها، رفاه عمومی، اخلاق و معنویت، خانواده و امید به فرجام نیک جهان.

5- دست یافته به نظام فراگیر، کارآمد و منسجم فرهنگی هدایتگر تمامی شئون و نظامات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی جامعه؛ مبتنی بر: 
1-5- نظام فرهنگی کارآمد با تحول در اهداف، ساختارها، فرایندها، وظایف و مأموریت های نهادهای مردمی، عمومی و دولتی با رویکرد ایجاد انسجام، هم افزایی، ارتقاء کارآمدی و محوریت مشارکت مردمی و بهره مند از نهادهای اصیل دینی؛
2-5- بازمهندسی نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی با رویکرد فرهنگی و بر اساس مبانی، ارزش ها و اصول نقشه مهندسی فرهنگی کشور؛
3-5- توانمند در بازتولید قدرت نرم و مقابله مؤثر با جنگ نرم دشمن.

فصل چهارم: اهداف فرهنگی
اهداف کلان فرهنگی*
١. فراگیر شدن ُانس و تمسک به قرآن کریم و حاکمیت قرآن، عترت و عقلانیت اسلامی بر تلاش های نظری و عملی و تعالی هویت ملی و تقویت ایمان و عمل صالح؛
٢. نهادینه شدن ولایت مداری و انتظار مصلح، آرمان های حضرت امام (ره) و رهنمودهای مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و فرهنگ انقلابی و بسیجی؛
٣. تعمیق خودباوری ملی و پاسداشت میراث های ارزشمند ایرانی اسلامی و توسعه و ترویج زبان و ادبیات فارسی؛
٤. تعمیق فرهنگ عمل به احکام و فروع دین و نهادینه شدن شعائر، نمادها و آیین ها به ویژه نماز، امر به معروف و نهی از منکر و عفت عمومی و حجاب؛
٥. برخورداری از نهاد مستحکم و انسان ساز خانواده، نرخ باروری و رشد جمعیت متناسب و سبک زندگی اسلامی ایرانی؛
٦. نهادینه شدن روحیه همگرایی، کار جمعی و تعاون اجتماعی مبتنی بر نیکی و تقوا، ارتقاء الفت، اخوت اسلامی و اعتماد اجتماعی، امیدواری، نشاط، صداقت، نظم و انضباط و قانون پذیری و امنیت عمومی و اجتماعی؛
٧. نهادینه شدن فرهنگ عقلانیت، معنویت، عدالت و شایسته محوری در نظام های قانونگذاری، اجرایی و قضایی؛
٨. برخورداری از اخلاق و فرهنگ اسلامی کار، کارآفرینی، سرمایه گذاری، تولید ثروت حلال و الگوی صحیح مصرف؛
٩. دستیابی به هنر متعهد به ارزش های اسلامی، انقلابی، معرفت افزا، بصیرت بخش و استکبارستیز؛
١٠. برخوردار از نظام تعلیم و تربیت کارآمد و متعالی و دستیابی به جایگاه نخست علم و فناوری در منطقه و جهان اسلام؛
١١. دستیابی به جایگاه برتر در تولید و تأمین نرم افزاری و سخت افزاری نظام اطلاعات، ارتباطات و رسانه ای کارآمد و مشارکت مؤثر در مدیریت جریان منطقه ای و جهانی اطلاعات، ارتباطات و رسانه؛
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ‬
* کمیت های مطلوب فرهنگی به عنوان اهداف کمی نقشه مهندسی فرهنگی به تصویب ستاد راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی می رسد.
* شاخص های تفصیلی فرهنگی برای ارزیابی تحولات فرهنگی جامعه و میزان پیشرفت نقشه مهندسی فرهنگی در قالب پیوست نقشه می آید.

١٢. دست یابی به تصویر روشن و الهام بخش از فرهنگ اسلامی، ایرانی و انقلابی و توانمند در ارائه الگوی پیشرفت و وحدت امت اسلامی؛
١٣. بازآفرینی و استقرار نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مهندسی شده بر مبنای اصول و ارزش های فرهنگ اسلامی و ارتقاء قدرت نرم و توان مقابله مؤثر با جنگ نرم دشمن در عرصه های مختلف.

فصل پنجم: اولویت های فرهنگی
اولویت های فرهنگی شامل موضوعات، مسائل و چالش های اساسی است که ناظر به ارزش ها، الگوهای رفتاری، محصولات و نمادهای فرهنگی کشور در سطوح فرهنگ ملی (اسلامی ایرانی)، عمومی و حرفه ای می باشند. اولویت ها معیار و مبنای تخصیص منابع و امکانات کشور برای تحقق اهداف و چشم انداز فرهنگی کشور محسوب می شوند.
1- هویت اسلامی، ایرانی و انقلابی؛ انتظار منجی، قرآن و عترت، نماز و مسجد، ولایت فقیه، فرهنگ بسیجی، ایثار و جهاد و شهادت، زبان، ادبیات و خط فارسی.
2- نهاد خانواده و جمعیت؛ الگوسازی خانواده اسلامی ایرانی، تسهیل ازدواج، تحکیم خانواده و کاهش طلاق، جمعیت مطلوب (کیفی و کمی).
3- سبک زندگی اسلامی – ایرانی؛ معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی؛ عفاف، پوشش و آرایش بر اساس فرهنگ اسلامی ایرانی؛ صله رحم و الگوهای تعاملات اجتماعی، خانوادگی و فردی با اولویت کودکان، نوجوانان و زنان.
4- اخلاق و فرهنگ عمومی جامعه:
1- فرهنگی؛ صداقت، راستگویی و درستکاری، تعاون و کارجمعی.
2- اجتماعی؛ اعتماد اجتماعی، امر به معروف و نهی از منکر، شایسته سالاری، انضباط اجتماعی، قانون گرایی و رعایت حقوق دیگران، فرهنگ حفظ محیط زیست.
3- اقتصادی؛ فرهنگ پیشرفت، اخلاق و فرهنگ کار و کارآفرینی، وجدان کار و اتقان در عمل، فرهنگ مصرف صحیح و پرهیز از اسراف، تجمل گرایی و اشرافی گری و رعایت حلال و حرام بویژه رباخواری.
4- سیاسی؛ وحدت، امنیت و اقتدار ملی حول ولایت فقیه، سلامت اداری، مردم سالاری دینی، مشارکت عمومی و عدالت اجتماعی، استقلال خواهی و آزادی مشروع و قانونمند.
5- هنر؛ ساماندهی سینما، تئاتر، موسیقی و هنرهای سنتی و محصولات چندرسانه ای و تربیت هنرمندان متعهد.
6- قدرت نرم؛ بسیج و هم افزایی نیروها، تقویت سرمایه ها و قدرت نرم.
7- اطلاعات، ارتباطات و رسانه؛ تقویت محتوا، مصونیت بخشی و توسعه زیرساخت ها، نظام های جامع اطلاعاتی، ارتباطاتی و رسانه ای کشور.
8- تعامل منطقه ای و جهانی؛ گفتمان سازی برای تمدن نوین اسلامی و بیداری اسلامی؛ حمایت از مستضعفین و مقابله با نظام سلطه جهانی.
9- نظام فرهنگی فراگیر و کارآمد؛ ساماندهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، استقرار نظام جامع راهبری و مدیریت فرهنگی کشور، مهندسی نظام های اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و… کشور با رویکرد فرهنگی و تربیت نیروی انسانی کارآمد بخش فرهنگی.
10- محصولات و صنایع فرهنگی؛ توسعه صنایع و محصولات فرهنگی، هنری و چندرسانه ای.

فصل ششم: راهبردها و اقدامات
راهبردهای کلان فرهنگی
١. نهادینه سازی فرهنگ تمسک به قرآن و عترت (امام عصر (عج)) و تبیین، ترویج، تقویت و ساماندهی شعائر الهی، نمادها و آیین های اسلامی ایرانی؛
٢. بازآفرینی نظام فکری، ساختارهای رسمی و غیررسمی و میراث تمدنی جامعه مبتنی بر جهان بینی و تعالیم اسلام ناب محمدی (ص)؛
٣. تبیین، تشکیل، تحکیم، تعالی و ایمن سازی خانواده؛
٤. جلوگیری از کاهش نرخ باروری کل و ارتقای آن متناسب با آموزه های اسلامی، اقتضائات راهبردی کشور، مطالعات جمعیت شناختی، آمایش و پایش مستمر جمعیتی؛
٥. طراحی و نهادینه سازی آداب و سبک زندگی اسلامی ایرانی در زمینه های فردی، خانوادگی و اجتماعی مبتنی بر تقوای الهی و با الهام از سیره معصومین (علیهم السلام)؛
٦. انسجام بخشی و تقویت مشارکت فراگیر و نظام مند نهاد خانواده، نظام تعلیم و تربیت، سازمان های اجتماعی و اداری و سایر نهادهای مرتبط در گسترش نظم و انضباط، قانون گرایی و احساس امنیت عمومی و ظرفیت سازی و فرهنگ سازی برای رفع موانع فرهنگی، ساختاری و رفتاری؛
٧. تبیین، نهادینه سازی و ارتقاء اخلاق و رفتار و نظام حقوقی اسلام در حوزه های اجتماعی و سیاسی؛
٨. طراحی و استقرار الگوی اسلامی اخلاق و فرهنگ کار و رفتار اقتصادی دولت و مردم در عرصه تولید، توزیع و مصرف؛
٩. تبیین، ترویج و نهادینه سازی هنر متعهد، تعالی بخش، شوق آفرین و استکبارستیز و تعمیق درک زیباشناسانه عمومی و بهره گیری از ظرفیت هنر در تعمیق فرهنگ اسلامی ایرانی و گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر فرمایشات امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)؛
١٠. طراحی و استقرار نظام جامع و کارآمد اطلاعات، ارتباطات و رسانه ای مبتنی بر آموزه های دینی، انقلابی و ارزش های اخلاقی، مقتضیات راهبردی کشور و سیاست های کلی نظام؛
١١. گسترش تأثیرگذاری و ارزش آفرینی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر معرفی دستاوردها و الگوهای موفق در سطح جهانی برای جهانی شدن گفتمان اسلام ناب محمدی در موضوعات و مسائل بشری و جهانی؛
١٢. بازنگری و اصلاح اهداف، کارکردها و ساختارهای نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی برای انسجام و ارتقاء کارکرد فرهنگی آنها؛
١٣. ساماندهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، راهبری فعال جنگ نرم و ارتقاء مؤلفه های قدرت نرم نظام اسلامی.

راهبرد کلان 1
نهادینه سازی فرهنگ تمسک به قرآن و عترت و تبیین، ترویج، تقویت و ساماندهی شعائر الهی، نمادها و آیین های اسلامی ایرانی

راهبردهای ملی
١. تحقق بخشیدن به منشور توسعه فرهنگ قرآنی؛
٢. نهادینه کردن سیره اهل بیت (علیهم السلام) در کلیه شئون اجتماعی، خانوادگی و فردی؛
٣. تبیین و نهادینه سازی «نیاز به نماز» در همه ابعاد و مراحل زندگی و تأمین شرایط و الزامات اقامه نماز؛
٤. ایجاد انگیزه، توانمندی و زمینه تحقق امر به معروف و نهی از منکر؛
٥. تبیین و ترویج فلسفه وجودی شعائر، نمادها و آیین های اسلامی، ایرانی و انقلابی مبتنی بر اسلام ناب محمدی (ص) و عترت و مقابله با تحریف آن؛
٦. احیاء، بازتولید و ارتقاء کارکردهای شعائر، نمادها و آیین های اسلامی، ایرانی و انقلابی و زمینه سازی برای ظهور و بروز آنها در کلیه شئون زندگی فردی، خانوادگی، نهادی و اجتماعی؛
٧. مقابله فرهنگی با آیین ها و نمادهای واپس گرایانه، خرافی، انحرافی و بیگانه و پیرایش آیین های ملی در چارچوب آموزه های اسلامی؛
٨. تبیین آداب، لطائف و اسرار احکام الهی و اجتناب از بسنده کردن به ظاهر مناسک.

اقدامات ملی 
١. اجرای کامل منشور توسعه فرهنگ قرآنی و به روز رسانی آن (١)
٢. تهیه و اجرای طرح ملی حمایت از توسعه و نهادینه سازی سیره اهل بیت (علیهم السلام)، فرهنگ انتظار و حکومت جهانی در حوزه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و اختصاص جایزه بین المللی در این زمینه (٢)
٣. طراحی و توسعه برنامه های پژوهشی، فرصت مطالعاتی و آموزشی مشترک میان حوزه و دانشگاه و ایجاد مراکز پژوهشی و آموزشی مشترک در زمینه سیره نظری و عملی اهل بیت (علیهم السلام) (٢)
٤. برنامه ریزی برای زمینه سازی و نهادینه کردن انس با نماز جماعت و مسجد و احیای کارکردهای فرهنگی اجتماعی آن متناسب با نیازهای زمان و مخاطبان (٣)
٥. تدوین و اجرای برنامه ملی توسعه اقامه نماز جماعت در مساجد و نمازخانه ها و بهره گیری هم افزا از ظرفیت های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، رسانه ای و هنری در جهت تبیین و ترویج احکام، اسرار و آثار فردی و اجتماعی نماز بر طهارت ظاهری و باطنی و آرامش روحی و روانی برای همه اقشار جامعه (٣ و ٨)
٦. ساماندهی و تقویت نظام پاسخ گویی به شبهات دینی و مسائل مستحدثه برای سطوح مختلف (٤)
٧. تدوین، تصویب و اجرای قانون امر به معروف و نهی از منکر، ساماندهی نهادها و دستگاه های مسئول و ارتقاء ظرفیت های نهادی و دانش و مهارت های فردی مربوط (٤)
٨. برنامه ریزی برای مشارکت نظام مند مردم و نهادهای مردمی در چارچوب قوانین و مقررات برای اجرایی کردن امر به معروف و نهی از منکر و طراحی و استقرار نظام جامع انگیزشی و تشویقی مربوط و حمایت قانونی و رفع موانع (٤)
٩. برنامه ریزی برای هماهنگی و هم افزایی بخش های مردمی، اجرایی، اطلاعاتی و قضایی در مقابله با منکرات سازمان یافته در سطح جامعه (٤)
١٠. ترویج و معرفی صحیح امر به معروف و نهی از منکر و ایجاد و تقویت زمینه ها و ساز و کارهای عمومیت بخشی آن در عرصه های مختلف با بهره گیری از ظرفیت های آموزشی و پژوهشی، هنر و ادبیات توسط دستگاه های ذیربط (٤)
١١. ترویج پذیرش عقلانی اصول دین بویژه معادباوری و روشنگری در زمینه حکمت احکام و تبیین روح تعبد در عمل به آن متناسب با مخاطبان (٤ و ٨)
١٢. تبیین عقلانی و آموزش شعائر و آیین های اسلامی ایرانی با تأکید بر فلسفه وجودی آنها و غنابخشی فکری و محتوایی مجالس و مراسم سوگواری عاشورا و شعائر حسینی متناسب با روح حماسی عاشورا (٥)
١٣. ساماندهی و توانمندسازی، پشتیبانی و تغذیه فکری هیأت های مذهبی، مبلغان و سخنرانان مذهبی، مداحان، مدیحه سرایان و نهادهای متصدی امر عزاداری در برگزاری عزاداری ها، اعیاد و مناسبت های مذهبی (٥)
١٤. ساماندهی و حمایت هدفمند و هم افزا از ظرفیت های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی، رسانه ای و هنری جهت احیا، بازتولید و ارتقاء کارکردهای شعائر، نمادها و آیین های اسلامی، ایرانی و انقلابی (٥)
١٥. ساماندهی، بازنگری و غنی سازی و روزآمدسازی محتوایی برنامه ها و فعالیت های مناسبت های اسلامی، انقلابی و ملی برای اعتلای فرهنگ و اخلاق عمومی جامعه با تأکید بر دستگاه های اجرایی، نهادهای عمومی و بخش خصوصی (٥ و ٦)
١٦. برنامه ریزی برای بهره گیری از فرصت های معنوی و تربیتی مناسبت های ویژه همچون عاشورا، لیالی قدر، اعتکاف، عرفه، عید غدیر، نیمه شعبان، و سایر مناسبت ها و جشن های میلاد ائمه اطهار (علیهم السلام) (٦)
١٧. تهیه و اجرای طرح جامع ارتقاء هدفمند آگاهی های عمومی در زمینه انحرافات و خرافات مربوط به آیین های واپس گرایانه، انحرافی و ضاله و مواجهه مناسب با ذکر اکاذیب و نسبت مطالب خلاف واقع به ساحت قرآن کریم، پیامبر اعظم (ص)، اهل بیت (ع) و بزرگان دین (٧)

راهبرد کلان 2
بازآفرینی نظام فکری، ساختارهای رسمی و غیررسمی و میراث تمدنی جامعه مبتنی بر جهان بینی و تعالیم اسلام ناب محمدی (ص)

راهبردهای ملی
١. تقویت جریان پژوهش و تولید علم بویژه علوم انسانی و اجتماعی مبتنی بر جهان بینی اسلامی؛
٢. حاکم نمودن منطق راهبری و مدیریت اسلامی بر نظام تصمیم گیری کشور؛
٣. تبیین و ترویج عالمانه فرهنگ مهدویت و انتظار؛
٤. تبیین و ترویج اندیشه ها و آرمان های امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در مدیریت امور و راهبری فرهنگی جامعه؛
٥. تبیین و ترویج مبانی نظری انقلاب اسلامی اندیشه مهدویت، ولایت فقیه، جمهوری اسلامی و مردم سالاری دینی و تقویت امید و روحیه خودباوری ملی؛
٦. اعتلای فرهنگ مقاومت، ایثار و شهادت؛
٧. حفاظت، احیا و معرفی روزآمد آثار و ارزش های فرهنگ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛
٨. تبیین عالمانه تفکیک ناپذیری و هم افزایی هویت اسلامی، ایرانی و انقلابی به عنوان هویت ملی؛
٩. ارتقاء جایگاه و گسترش زبان و ادبیات فارسی با توجه به زبان های محلی و قومی؛
١٠. بازشناسی، حفظ و ترویج مواریث تمدنی و سنن ملی و قومی و تقویت تعامل فرهنگ های قومی با محوریت فرهنگ اسلامی ایرانی و حفظ وحدت ملی.

اقدامات ملی
١. حمایت و پشتیبانی هم هجانبه از تحول و ارتقای علوم انسانی* (١)
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* اقدامات ملی ناظر بر تقویت جریان تولید علوم انسانی و اجتماعی مبتنی بر جهان بینی اسلامی در نقشه جامع علمی کشور و سند تحول و ارتقاء علوم انسانی، پیش بینی شده است.

٢. تقویت فضای تضارب آراء و هم اندیشی آزاد بویژه تعامل فکری نخبگان و اندیشه ورزان حوزه و دانشگاه با تأکید بر حمایت از کرسی های آزاداندیشی و نظریه پردازی (١)
٣. استمرار اصلاح، تقویت و تکمیل تحول در اهداف، کارکردها و ساختارها در سطوح مختلف تصمیم گیری بویژه نظام اداری و ارتقای سلامت آن در راستای تحقق سیاست های کلی نظام اداری ابلاغی مقام معظم رهبری (مدظله العالی) (٢)
٤. ترویج فرهنگ علم گرایی و خردباوری در تمام سطوح فرهنگی و مدیریتی (٢)
٥. تدوین، ترویج و اجرای سند توسعه فرهنگ مهدویت و انتظار (٣)
٦. گفتمان سازی، ترویج و عملیاتی کردن اندیشه های امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) در عرصه ها و سطوح مختلف مدیریت امور و راهبری فرهنگی جامعه (٤ و ٥)
٧. تدوین و تبیین نظریه ملی فرهنگ مبتنی بر بنیان های معرفتی اسلامی (٥)
٨. معرفی و الگوسازی زندگی و سیره شهداء و ایثارگران انقلاب اسلامی، جهاد و دفاع مقدس به عنوان الگوهای عملی جوانان (٦)
٩. نمادسازی و بازنمایی فرهنگ مقاومت، ایثار و شهادت در محصولات فرهنگی، معماری و شهرسازی و … متناسب با اقشار و مخاطبان (٦)
١٠. ترویج و الگوسازی مراتب گذشت و ایثار در زندگی روزمره فردی، خانوادگی و اجتماعی (٦)
١١. تدوین و اجرای سند ملی فرهنگ دفاع و مقاومت، ایثار و جهاد و شهادت (٦ و ٧)
١٢. تدوین دائرة المعارف جامع فرهنگ مقاومت و دفاع مقدس و حمایت از تولید و ترویج ادبیات و هنر در این زمینه (٦ و ٧)
١٣. حمایت از ایجاد و گسترش نهادها و تشکل های علمی و فرهنگی عمومی و مردم نهاد به منظور تبیین، احیا و معرفی روزآمد آثار و بازتولید ارزش های فرهنگ انقلاب اسلامی و دفاع مقدس (٧)
١٤. برنامه ریزی برای تکریم شهدا، ایثارگران و خانواده های آنها (٧)
١٥. حمایت از نظریه پردازی، تبیین و ترویج یکپارچگی هویت اسلامی ایرانی و انقلابی و پاسخگویی مؤثر به چالش های مربوط با بهره گیری بهینه از ظرفیت های رسانه های دیداری و شنیداری و ارتباط جمعی (٨)
١٦. ایجاد زمینه، انگیزه و حمایت همه جانبه از تولید متون و آثار در حوزه های مختلف به زبان فارسی (٩)
١٧. حمایت از فعالیت های فرهنگی، میراث فرهنگی و تولیدات هنری و ادبی اقوام ایرانی حول ارزش های اسلامی ایرانی بویژه در مناطق مرزی مبتنی بر آمایش فرهنگی و سرزمینی (١٠)
١٨. معرفی دستاوردها و پیشرفت های کشور بویژه در عرصه های علمی و فرهنگی، آثار، فعالیت ها و نوآوری های دانشمندان گذشته و معاصر ایران و بزرگداشت آنها به شیوه های مختلف برای همه اقشار و اقوام (١٠)
١٩. تدوین فرهنگ و تاریخ اقوام ایرانی با تأکید بر وحدت ملی و شخصیت های فرهنگی و دینی در حوزه تمدن اسلامی ایرانی (١٠)

راهبرد کلان 3
تبیین، تشکیل، تحکیم، تعالی و ایمن سازی خانواده

راهبردهای ملی
١. تبیین هویت قدسی نظام خانواده و نقش آن در کمال آفرینی؛
٢. تسهیل ازدواج آگاهانه، ساده، بهنگام و پایدار مبتنی بر ارزش ها و آموزه های اسلامی و سنت های ملی؛
٣. تحکیم خانواده از طریق:
٣-١. تقویت کارکردهای خانواده؛
٣-٢. نهادینه سازی نقش های حیاتی و تکالیف و حقوق متقابل اعضای خانواده؛
٣-٣. ارتقای مهارت های زندگی؛
٣-٤. طراحی و پیاده سازی الگوی خانواده و سبک زندگی اسلامی ایرانی بر اساس آگاهی و علم، مبانی و ارزش ها، اخلاق، احکام و آموزه های اسلامی؛
٣-٥. ارتقای نقش همسری و مادری متناسب با حضور اجتماعی هماهنگ با شأن
و منزلت زنان؛
٣-٦. تقویت نقش همسری و پدری مردان به عنوان راهبر خانواده؛
٣-٧. گسترش و تعمیق مودت، محبت و رحمت بین اعضای خانواده؛
٣-٨. حمایت از سالمندان و تأمین و ارتقای بهداشت جسمی و روانی و کیفیت زندگی سالمندان در خانواده و جامعه؛
٣-٩. تعلیم، تکریم و تأمین سلامت جسمی و روحی، امنیت و حقوق همه جانبه کودکان و نوجوانان.
٤. التزام و اهتمام به حفظ و تعالی جایگاه خانواده در کلیه سیاست گذاری ها، برنامه ریزی ها و قانونگذاری ها و در تمامی نظام های آموزشی، فرهنگی، اجتماعی، حقوقی، اقتصادی و سیاسی؛
٥. ارتقاء امنیت و سلامت خانواده، پیشگیری، مقابله و درمان آسیب ها و چالش های خانوادگی و اجتماعی مبتنی بر نگرش دینی و ملی؛
٦. بازطراحی و تبیین منشور زن مسلمان و نهادینه سازی الگوی آن در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی در عرصه های مختلف جامعه.

اقدامات ملی
١. برنامه ریزی برای تبیین و تقویت جایگاه و نقش دین و خانواده در تکامل اجتماعی و کمال انسان (١)
٢. مفهوم سازی، نظریه پردازی، گفتمان سازی و الگوسازی برای تبیین حکمت الهی زوجیت و تعریف دینی از نهاد خانواده و قداست، کرامت و تعالی آن (١و ٣ ١و ٤)
٣. فرهنگ سازی و برنامه ریزی آموزشی، تبلیغی و رسانه ای در خصوص معرفی موهبت الهی آرامش حاصل از ازدواج و تبیین هویت ارزشمند و بی بدیل بودن نهاد خانواده در ارتقاء کمالات انسانی و نهادینه سازی ارزش های اخلاقی و معنوی با تأکید بر اصلاح نگرش ها و الگوهای رفتاری (١ و ٣-١)
٤. تدوین و اجرای «منشور جامع خانواده اسلامی»، «الگوی خانواده اسلامی ایرانی»، «نظام جامع حقوقی و اخلاقی خانواده» و «نظام جامع سلامت خانواده» مبتنی بر ارزش ها و آموزه های اسلامی (٥ و١،٢،٣،٤)
٥. معرفی و ترویج معیارها و شیوه های انتخاب همسر بر اساس آموزه های دینی و نقد ملاک ها و روش های ناهنجار در این زمینه با بهره مندی از همه ظرفیت های موجود بویژه مشاوره خانوادگی و افراد امین (٢)
٦. تسهیل امر شناسایی و همسرگزینی با بهره گیری از روش های اصیل خانوادگی سنتی و مشورت های افراد حقیقی و حقوقی ذیصلاح (٢)
٧. تسهیل ازدواج از طریق نهادها و ساختارهای ذیربط، تأمین مسکن مناسب ویژه زوج های جوان، صندوق های حمایتی، انواع بیمه ها، کمک هزینه ها، وام های مورد نیاز ازدواج، جهیزیه، مسکن، اشتغال و…) و تسهیلات رفاهی ازدواج (٢)
٨. تقویت و ترویج ازدواج شرعی قانونی با توجه به حکمت تشریع و متناسب با شرایط و مقتضیات زمان و تعیین الزامات ایفای مسئولیت های زوجین و ضوابط حمایتی از زوجین و کودکان در اختلال ها و آسیب های وارده (٢)
٩. ساماندهی، حمایت و هدایت خیرین امر ازدواج برای تأمین امکانات ضروری ازدواج و ترویج ازدواج های ساده، آگاهانه و پایدار (٢)
١٠. اعمال و تقویت رویکرد خانواده محوری در برنامه ها و شبکه ها و عنداللزوم راه اندازی شبکه های تخصصی و موضوعی با محور خانواده (٤،٢،٣ و ٥)
١١. تدوین منشور مشاوره خانواده و توسعه کمی، ارتقاء کیفی و اصلاح، ساماندهی و نظارت و پایش مراکز مشاوره ازدواج و خانواده و خدمات اجتماعی مبتنی بر مبانی، روش ها و فنون اسلامی مشاوره (٤،٢،٣ و ٥)
١٢. حمایت هدفمند مادی و معنوی از ایجاد و فعالیت تشکل های مردم نهاد مروج ازدواج و تشکیل خانواده در سطح ملی و بین المللی (٢ و ٣ ١،٤ و ٥)
١٣. تدوین و اجرای قوانین و برنامه های مشوق دانشجویان و سربازان به ازدواج همچون افزایش مستمری، تخصیص امکانات خوابگاهی، رفاهی، تحصیلی و اشتغال منعطف و محل خدمت و تحصیل متناسب با شرایط زوجین (٢ و ٤)
١٤. برنامه ریزی برای تحقق ازدواج بهنگام متناسب با شرایط و مقتضیات فرهنگی و بومی (٢ و ٥)
١٥. تدوین و اجرای برنامه جامع و فراگیر آموزش و مهارت آموزی خانواده (٢ و ٣-٣ و ٣-٥ و ٣-٦ و ٣-٧)
١٦. تبیین و ترویج الگوی خانواده تراز جمهوری اسلامی ایران و گفتمان سازی و معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان قطب خانواده محوری (٣،٢ و ٤)
١٧. تعامل با نهادهای بین المللی مرتبط با کودکان جهت بازنگری و تأثیرگذاری در قوانین و مقررات بین المللی مربوطه (٣-٩)
١٨. ساماندهی، توسعه، عمق بخشی و حمایت از تولید و عرضه محصولات فرهنگی، هنری، تبلیغی و آموزشی خانواده مبتنی بر ارزش ها و آموزه های اسلامی و مرتبط با اهداف این مصوبه (٤،٢،٣ و ٥)
١٩. ایجاد نهضت خانواده گرا و موجد مودت در خانواده (٣،٢ و ٤)
٢٠. بهره گیری از تعامل سازنده خانواده، مدرسه و مسجد در تحکیم خانواده (٣-١ و ٣-٤ و ٥)
٢١. برنامه ریزی بهینه برای ایفای نقش های عاطفی و حمایتی اعضای خانواده با تأکید بر گسترش صله رحم، گذشت و ایثار و معنویت، ارزش های اخلاقی و شادابی و نشاط اعضای خانواده (٣-٧)
٢٢. ارتقای آگاهی ها و اصلاح باورها، نگرش ها و رفتارها و افزایش مهارت ها در زمینه حقوق و تکالیف و روابط متقابل بر اساس احکام، ارزش ها و آداب و سنن اسلامی (٣-١ و ٣-٣ و ٣-٥)
٢٣. توسعه و ترویج الگوهای متنوع و منعطف مشارکت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی زنان و بازنگری سیاست ها، قوانین، برنامه ها و الگوهای اشتغال زنان با تأکید بر تأمین نیازهای جامعه و متناسب سازی آنها با نقش های اساسی مادری، همسری و خانوادگی و صیانت از منزلت و کرامت زن در چارچوب فرهنگ اسلامی ایرانی (٣-٣ و ٤)
٢٤. زمینه سازی تأمین حقوق مادی و معنوی اعضای خانواده همچون حسن معاشرت، مهریه، نفقه، اجرت المثل با رعایت اخلاق اسلامی و با توجه به ارزش های اسلامی (٣-٣، ١-٢ و ٣-٣)
٢٥. معرفی زندگی پیامبر (ص) و اهل بیت (ع) ایشان و اسوه های قرآنی خانواده و تبیین نقش مؤثر ایشان در قوام و تکامل دین و جامعه در سطح ملی و بین المللی (٣-١ و ٣-٤ و ٣-٧ و ٥)
٢٦. بازنمایی و تقویت نقش مسئولانه و مؤثر پدر در تربیت فرزندان با حفظ کرامت و حقوق آنان و هدایت و خیرخواهی نسبت به اعضای خانواده و تأکید بر رعایت نقش های پدری، همسری و خانوادگی مرد (٣-١ و ٣-٣ و ٣-٤ و ٣-٦)
٢٧. تعیین شاخص های دقیق و عینی برای مفاهیم حقوقی خانواده و شناسایی خلاء های قانونی، بازنگری و اصلاح قوانین و مقررات مرتبط با خانواده، تدوین آیین دادرسی ویژه و تضمین اجرای احکام و قوانین (٣-١ و ٣-٢ و ٤ و ٥)
٢٨. برنامه ریزی برای توسعه و ارتقای فرهنگی جامعه و اعضای خانواده در خصوص حفظ کرامت، عزت و جایگاه سالمندان با محوریت خانواده و با مشارکت نهادها و دستگاه های آموزشی، رسانه ای و فرهنگی و تبلیغی دولتی و مردمی، خیرین، نهادهای دینی و شوراهای محلی (٣-٨)
٢٩. طراحی و اجرای نظام مشاوره سالمندی و ایجاد نظام خدمات و حمایت های خانواده محور سالمندی (٣-٨)
٣٠. طراحی شبکه های اجتماعی و سازوکارهای استفاده از تجربیات سالمندان و برنامه ریزی برای حضور و مشارکت آنان در برنامه های فرهنگی، اجتماعی، تفریحی و محلی (٣-٨)
٣١. ارائه مشوق هایی همچون معافیت های مالیاتی و مرخصی ها برای خانواده هایی که نگهداری سالمندان و تأمین هزینه های آنان را بر عهده می گیرند (٣-٨)
٣٢. آموزش بهداشت و شیوه زندگی سالم به سالمندان و افزایش آگاهی خانواده ها در خصوص تغییرات ناشی از سالمندی و گسترش طب سالمندی و تربیت و ساماندهی مراقبین خانگی سالمندان (٣-٨)
٣٣. پیش بینی فضاهای اقامتی و طراحی فضاهای شهری و معماری مسکن متناسب با سالمندان (٣-٨)
٣٤. تدوین سند ملی کودک و نوجوان مبتنی بر آموزه ها و معارف اسلامی با تأکید بر: (٣-٩)
٣٤-١- ارتقاء نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی کودکان به منظور تربیت نسلی سالم، صالح، مؤمن، خودشکوفا و انقلابی و متناسب با نیازها ، ویژگی ها و خصائص فردی کودک و تأمین مصالح عالی وی
٣٤-٢- بازنگری و بازتولید برنامه ها و محتواهای علمی آموزشی و روش های تربیتی برای درونی سازی و تعمیق تربیت اسلامی کودک
٣٤-٣- ضرورت پیش بینی تضمین های لازم ناظر بر حقوق کودکان
٣٤-٤- توسعه فضاهای فرهنگی و اجتماعی خاص کودکان و بهره برداری از توان تأثیرگذاران در مورد کودکان
٣٤-٥- تأمین عدالت آموزشی و توجه به مقتضیات سنی کودکان در آموزش
٣٤-٦- شناخت همه جانبه چالش ها و آسیب های فرهنگی، اجتماعی، حقوقی، تربیتی و آموزشی کودکان و تحلیل مستمر آن
٣٥. استانداردسازی فضاهای بازی ورزش و تفریح و آموزش کودکان از نظر بهداشتی محیطی و احیای بازی های سنتی و بومی مناسب و ترویج آن و پرهیز از تهیه و ساخت و ورود اسباب بازی های مغایر با هدف تربیت دینی کودکان (٣-٩)
٣٦. توسعه مطالعات و پژوهش های کاربردی و توسعه ای در مراکز علمی و پژوهشی و تقویت مشارکت کمی و کیفی نهادها و تشکل های دولتی و غیر دولتی کودکان برای بهبود شرایط کودکان در کشور (٣-٩)
٣٧. توسعه شبکه های رادیویی و تلویزیونی ویژه کودک و ارائه محتواهای آموزشی و تربیتی برای کودکان، والدین و مربیان آنها (٣-٩)
٣٨. ایجاد احساس مسئولیت و حساسیت نسبت به مسأله کودک آزاری و گزارش آن توسط مردم و به ویژه مطلعین محلی (٣-٩)
٣٩. بازنگری در قوانین و مقررات مرتبط با موضوع کودک، متناسب با آموزه های دین اسلام و مصالح تربیتی کودکان (٣-٩)
٤٠. رعایت موازین، احکام و ارزش های اصیل اسلامی ایرانی در معماری خانه و مجتمع های مسکونی، شهرسازی و اماکن عمومی به منظور حفظ امنیت اخلاقی و حریم خانه و خانواده و پیش بینی الزامات اجرایی آن (٣-٤ و ٤ و ٥)
٤١. تهیه و اجرای «پیوست خانواده» و تدوین شاخص های ارزیابی وضعیت خانواده در سیاست ها، قوانین و برنامه های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی بویژه برنامه های توسعه ٥ ساله (٣، ٤ و ٥)
٤٢. ایجاد رشته های مربوط به خانواده و پژوهشگاه ملی خانواده و زنان با مأموریت تولید منابع درسی و علمی لازم و هماهنگی و هدایت مراکز علمی و پژوهشی و پژوهش های مرتبط با خانواده ( ٣-٤، ٤ و ٥)
٤٣. برنامه ریزی برای حفظ حریم امن خانه و خانواده، تأمین امنیت و سلامت مادی و معنوی آن و مقابله با تهدیدات و خطرات جنگ نرم، تهاجم و ابتذال فرهنگی و جلوگیری از واردات، تولید و توزیع کالاها و محصولات ضد فرهنگی (٤)
٤٤. تهیه و اجرای برنامه پیشگیری و مقابله همه جانبه با جرائم خانوادگی و رفتار ظالمانه بین اعضای خانواده (٥)
٤٥. فرهنگ سازی برای پیشگیری از ناهنجاری ها و تعارضات درون خانواده و حل آنها با استفاده از حکمیت قرآنی، معتمدین فامیلی، محلی و مساجد و مراکز امداد و ارشاد خانواده و حمایت از خانواده های آسیب دیده یا در معرض آسیب (٥)
٤٦. متناسب سازی و لحاظ وظایف و نقش های فردی، خانوادگی و اجتماعی زنان در سیاست ها، برنامه ها و اقدامات دستگاه ها (٦)
٤٧. نقد فعال، مستمر و مؤثر موقعیت و وضعیت زنان و خانواده در غرب و جریان های فمینیستی، انحرافی و ارتجاعی و پاسخگویی به شبهات مربوط در سطح ملی و فراملی (٦)
٤٨. حمایت مادی و معنوی از طرح ها و برنامه ها با محوریت توسعه مطالبه گری نسبت به نظام حقوق فطری زنان مبتنی بر آموزه های دینی در سطح جهانی و پاسخگویی به شبهات مربوط (٦)
٤٩. آسیب شناسی و مقابله همه جانبه مؤثر با استفاده ابزاری و نامناسب از زنان در عرصه های مختلف جامعه و حفظ کرامت و ارزش های ذاتی زنان (٦)
٥٠. شناسایی و رفع خلاء ها و آسیب های تربیتی، اخلاقی و قانونی و اصلاح آداب و رسوم و سنت های عرفی برای آموزش، استیفای حقوق شرعی زنان و تأمین نیازهای مادی و معنوی ایشان (٦)
٥١. معرفی و ترویج الگوهای زنان برتر قرآنی و تاریخی جهان اسلام و معاصرسازی آنها و اعمال سیاست های تشویقی مناسب در این زمینه (٦)
٥٢. تولید و عرضه آثار و محصولات علمی و فرهنگی تبیین کننده نقش زنان در حرکت انقلابی و جهادی در عرصه های مختلف و معرفی الگوهای زن مبارز مسلمان در زمینه های مربوط (٦)
٥٣. ارتقاء و متناسب سازی نظام تعلیم و تربیت کشور در جهت تربیت بانوان بر اساس سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش (٦)

نظام برنامه ریزی، اجرا و نظارت:
١- ستاد ملی زن و خانواده موظف است با همکاری و مشارکت نهادها و دستگاه های ذیربط، برنامه اجرایی این مصوبه را همراه با تقسیم کار ملی در مدت سه ماه تصویب و برای اجرا، ابلاغ نماید و ضمن پیگیری های لازم، گزارش عملکرد آن را سالانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه کند.
٢- طرح های تفصیلی مورد نیاز با هماهنگی ستاد ملی زن و خانواده توسط دستگاه های مسئول تهیه و پس از تصویب در ستاد مذکور، به اجرا گذاشته می شود.
٣- دستگاه ها موظفند اعتبارات مورد نیاز اجرای این مصوبه را با هماهنگی ستاد ملی زن و خانواده و معاونت برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در برنامه سالیانه خود منظور نمایند.
٤- نظارت، رصد و پایش مستمر وضعیت خانواده و ارزیابی کمی و کیفی عملکرد دستگاه های اجرایی بر اساس شاخص های نقشه مهندسی فرهنگی بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است.

راهبرد کلان 4
جلوگیری از کاهش نرخ باروری کل و ارتقای آن متناسب با آموزه های اسلامی، اقتضائات راهبردی کشور، مطالعات جمعیت شناختی و آمایش و پایش مستمر جمعیتی

راهبردهای ملی
١. فرهنگ سازی برای دست یابی به جمعیت مطلوب و اصلاح بینش و نگرش مسئولان و مردم نسبت به پیامدهای منفی کاهش باروری بویژه زیر حد جانشینی؛
٢. تدوین سیاست ها، برنامه ها و قوانین و مقررات حمایتی و تشویقی برای دست یابی به نرخ باروری مناسب، جمعیت مطلوب و لغو سیاست ها، برنامه ها و قوانین و مقررات مشوق کاهش باروری؛
٣. تدوین الگوی سبک زندگی و ترویج آن به ویژه فعالیت های اجتماعی، آموزشی و اشتغال زنان متناسب با معیارهای اسلامی و هماهنگ با مصالح خانواده به منظور ایفای هر چه کامل تر نقش مادری و همسری؛
٤. ایجاد و استقرار نظام مدیریت فرابخشی و جامع جمعیت کشور؛
٥. آمایش مستمر جمعیتی کشور و تدوین سیاست های مهاجرتی به منظور جهت دهی به جابجایی های جمعیتی در سطوح ملی، منطقه ای و بین المللی؛
٦. اهتمام به ارتقاء کیفی جمعیت کشور از طریق متناسب ساختن نرخ باروری خانواده ها با شرایط و اقتضائات سلامت، معیشت و فرهنگ آنها.

اقدامات ملی
١. تهیه طرح جامع تولید و اجرای انواع برنامه های آموزشی، پژوهشی، اطلاع رسانی، نمایشی، تبلیغی و غیره در رسانه های جمعی بویژه صدا و سیما و شبکه های استانی آن با هدف گفتمان سازی و ترویج فواید فرزندآوری و تبیین آثار منفی کاهش نرخ باروری با رعایت شرایط و مقتضیات راهبردی. (١ و ٦)
٢. تبیین نظریه جمعیتی اسلام و ترویج آن توسط روحانیت برای اصلاح نگرش مسئولان و مردم نسبت به فواید باروری و افزایش نرخ آن. (١، ٣ و ٦)
٣. تدوین و اجرای برنامه های ترویجی، آموزشی، پژوهشی و خدمات پزشکی توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در جهت اصلاح نگرش عمومی. (١و ٢)
٤. برنامه ریزی و فرهنگ سازی در تسهیل ازدواج، کاهش سن ازدواج و استحکام خانواده. (١،٢ و ٣)
٥. حمایت از گسترش شبکه های اجتماعی و سازمان های مردم نهاد حامی کاهش سن ازدواج جوانان و استحکام خانواده. (١ و ٢)
٦. آمایش و برنامه ریزی استانی و منطقه ای جمعیت با در نظر گرفتن مقتضیات اساسی و راهبردی مربوط. (١ و ٥)
٧. اصلاح نگرش ها و برنامه های درسی در سطوح آموزش و پرورش و آموزش عالی نسبت به جمعیت مطلوب و فرزندآوری و استفاده از ظرفیت های آنها در این زمینه. (١،٣ و ٦)
٨. بازنگری کلیه سیاست ها، برنامه های توسعه و قوانین و مقررات کشور با تأکید بر اصلاح قوانین و مقررات تنظیم خانواده. (٢)
٩. تدوین و تصویب برنامه های هوشمند برای ارتقاء باروری. (٢ و ٦)
١٠. تدوین و اجرای الگوها و برنامه های حضور اجتماعی مطلوب و تنوع بخشی به مشاغل زنان متناسب با مسئولیت های خانوادگی (همسری و مادری). (٣)
١١. ایجاد بانک های اطلاعاتی جامع جمعیتی ملی، منطقه ای و بین المللی و رصد مستمر تحولات جمعیتی در جهت اهداف و سیاست های جمعیتی کشور. (٤)
١٢. سیاست گذاری توزیع و بازتوزیع جمعیت و اعمال آن در طرح ها و برنامه های توسعه ملی و منطقه ای. (٤ و ٥)
١٣. بازنگری و وضع قوانین و مقررات حمایتی و تشویقی فرزندآوری به صورت پلکانی با رعایت سه معیار سن ازدواج، فاصله موالید و تعداد فرزندان از طریق پیش بینی الزاماتی همچون: (٣،٢ و ٦)
١٣-١- پوشش بیمه اجباری درمان رایگان مادر و کودک از ابتدای بارداری تا پایان دو سالگی کودک برای کسانی که فاقد پوشش بیمه درمانی می باشند.
١٣-٢- اختصاص سبد تغذیه رایگان ماهانه به صورت بن کالا شامل؛ پروتئین، لبنیات، برنج و حبوبات به میزان یک تا دو میلیون ریال به مادران باردار و دارای فرزند زیر ٢ سال حداقل برای ٣ دهک درآمدی پایین و نیازمندان بر اساس ارزش ریالی سال ١٣٩٠ به عنوان سال پایه.
تبصره 1: اقلام سبد تغذیه رایگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می شود.
١٣-٣- اختصاص بسته بهداشتی درمانی رایگان شامل؛ مکمل های غذایی، دارو، آزمایش های دوره ای و موردی و معاینه های ماهیانه به مادران باردار و دارای فرزند زیر ٢ سال برای حداقل ٣ دهک درآمدی پایین و نیازمندان.
تبصره 2: اقلام بسته بهداشتی درمانی رایگان توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین می گردد.
١٣-٤- پوشش کامل بیمه ای برای درمان ناباروری های اولیه و ثانویه.
١٣-٥- افزایش مدت مرخصی استعلاجی زایمان به ٩ ماه و مرخصی بدون حقوق به ٢١ ماه و جمعا به مدت ٣٠ ماه به ازای هر فرزند و در مجموع ١٠ سال بصورت شناور با حفظ شغل برای کلیه شاغلان بخش دولتی و غیردولتی.
تبصره 3: مرخصی استعلاجی و بدون حقوق قابل بازخرید نمی باشد و حداکثر تا ٦ سالگی کودک قابل استفاده است.
١٣-٦- اختصاص مرخصی استحقاقی ٢ هفته ای تولد فرزند به پدر.
تبصره 4: این مرخصی قابل بازخرید نمی باشد.
١٣-٧- اجرای کامل طرح آتیه فرزندان با مبنا قرار گرفتن ارزش ریالی سال ١٣٨٩ به عنوان سال پایه.
١٣-٨- پرداخت هدیه تولد فرزند به مادر به صورت سکه بهار آزادی طبق جدول زیر:

١٣-٩- افزایش سنوات تحصیلی دانشجویان مادر به ازای هر فرزند تا ٤ نیم سال و کاهش سقف واحدهای درسی در هر نیم سال تا سقف ٨ واحد.
١٣-١٠- متناسب سازی نظام آموزشی کشور با ملاحظات جنسیتی و سیاست های جمعیتی در ساختار، محتوا و طول مدت تحصیل.
١٣-١١- مراکز آموزش عالی موظفند در توزیع و تخصیص وام دانشجویی، وام ودیعه مسکن و همچنین تخصیص خوابگاه های دانشجویی، دانشجویان متأهل دارای فرزند را در اولویت قرار دهند.
١٣-١٢- دانشجویان مادر دارای فرزند زیر ٣ سال می توانند تا ٥٠ درصد واحدهای درسی نظری دوره تحصیلی خود را به صورت نیمه حضوری یا مجازی بگذرانند.
تبصره 5: دستورالعمل اجرایی مربوط توسط وزارتین علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و ابلاغ خواهد شد.
١٣-١٣- فراهم آوردن امکان حضور منعطف و کاهش ساعات کار موظف، ایجاد امتیازات خاص و تسهیلات لازم در طرح دورکاری و نیمه حضوری و سایر شیوه های مناسب اشتغال برای زنان باردار و مادران دارای فرزند زیر ٥ سال.
١٣-١٤- حق عائله مندی در کلیه قوانین و مقررات استخدامی به دو برابر افزایش می یابد.
١٣-١٥- پرداخت پاداش اولاد به صورت ماهانه و به صورت پلکانی در کلیه قوانین و مقررا ت استخدامی کشور و به شرح جدول ذیل اعمال می شود:

١٣-١٦- اعطای مشوق های مالیاتی به خانواده، متناسب با تغییرات در بعد خانوار از طریق تغییر در واحد مالیاتی از فرد به خانواده.
١٣-١٧- حمایت از طراحی، ساخت و واگذاری مسکن های چند نسلی به خانواده های گسترده.
١٣-١٨- احتساب خانه داری به عنوان شغل و کمک به بیمه بازنشستگی زنان متأهل خانه دار با پرداخت بخشی از حق بیمه توسط دولت متناسب با درآمد خانواده.
١٣-١٩- مادران شاغل دارای ٣ فرزند و بیشتر می توانند با داشتن هر میزان سابقه کار، علاوه بر میزان سنوات خود به ازای هر فرزند با یک سال افزایش سنوات بازنشسته شوند.
١٣-٢٠- مادران شاغل می توانند با هر میزان سابقه کار با همان میزان سنوات بازنشسته شوند.
١٣-٢١- پرداخت وام قرض الحسنه «فرزند» به مبلغ یکصد میلیون ریال به خانواده ها برای فرزندان سوم تا پنجم با بازپرداخت ١٠ ساله و بدون الزام به سپرده گذاری توسط بانک های عامل برمبنای نرخ پایه سال ١٣٩١.
تبصره 6: این تسهیلات به خانواده هایی که سن مادر حداکثر ٣٩ سال باشد، اختصاص می یابد.
١٣-٢٢- کاهش مدت خدمت سربازی متناسب با سن ازدواج و تعداد فرزندان و افزایش حقوق و تسهیلات آنها با رعایت ضوابط و مقررات مورد عمل ستاد کل نیروهای مسلح.
١٤. ارتقاء آمادگی های جسمی و روحی جوانان برای تربیت نسل و بارداری از طریق: (٢)
١٤-١- درج عناوین و سرفصل های مربوط به آماده سازی دختران و پسران از نظر سلامت جسمی و روحی و روانی برای عهده داری مسئولیت اداره خانواده و پرورش فرزندان در متون آموزشی مقاطع مختلف تحصیلی توسط وزارت آموزش و پرورش.
١٤-٢- افزایش اعتبارات، امکانات، ساعات درسی و فعالیت های ورزشی دختران و پسران در مدارس و دانشگاه ها
١٤-٣- ایجاد رشته های تحصیلی متناسب با جایگاه و نقش خانواده و زن براساس فرهنگ اسلامی، همچون مدیریت خانه و خانواده در مقاطع مختلف توسط وزارتین آموزش و پرورش و علوم، تحقیقات و فناوری.
١٤-٤- اجرای مستمر طرح غربالگری سلامت دختران و پسران در مدارس و دانشگاه ها.
١٥. ترویج زایمان طبیعی و بدون درد و مقابله هدفمند با سزارین های غیرضروری و سودجویانه. (٢)
١٦. خانواده های دارای ٤ فرزند و بیشتر براساس نتایج آمایش جمعیتی و در دهک های پایین درآمدی جامعه می توانند حسب مورد از یکی از دو امتیاز زیر بهره مند شوند. (٢)
١٦-١- دریافت وام خرید مسکن به میزان دو برابر سقف وام های اعطایی بانک مسکن، با باز پرداخت ٣٠ ساله و حداقل سود بانکی بخش مسکن.
١٦-٢- دریافت یک قطعه زمین مسکونی به مساحت ٢٠٠-١٥٠ مترمربع در شهرستان محل سکونت به شرط ساخت و حداقل ١٥ سال سکونت در آن باستثناء کلان شهرهای کشور.
تبصره 7: به منظور راهبری، برنامه ریزی و نظارت و ارزیابی کلان جمعیتی، نهاد تخصصی مدیریت جامع جمعیت کشور ظرف مدت سه ماه توسط دولت تشکیل و با همکاری دستگاه های ذی ربط، نسبت به تهیه برنامه عمل با تقسیم کار ملی و دستورالعمل های لازم اقدام و گزارش عملکرد را هر شش ماه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می نماید.
تبصره 8: درصورت لزوم، قوانین و مقررات متناظر با هر یک از اقدامات ملی، حسب مورد از سوی مجلس شورای اسلامی و هیأت وزیران به تصویب می رسد.

راهبرد کلان 5
طراحی و نهادینه سازی آداب و سبک زندگی اسلامی ایرانی در زمینه های فردی، خانوادگی و اجتماعی مبتنی بر تقوای الهی و با الهام از سیره معصومین (علیهم السلام)

راهبردهای ملی
١. طراحی و نهادینه سازی الگوی ارتباطات و تعاملات اجتماعی در فضای واقعی، مجازی و کالبدی فرهنگی و اجتماعی در چارچوب آموزه های اسلامی؛
٢. اصلاح الگوی مصرف و نهادینه کردن آن مبتنی بر نیازهای واقعی؛
٣. تبیین و نهادینه سازی فرهنگ و الگوی تغذیه سالم در چارچوب نظام جامع سلامت مبتنی بر آموزه های اسلامی؛
٤. تبیین و نهادینه سازی فرهنگ عفاف، پوشش و حجاب اسلامی در مناسبات و ارتباطات اجتماعی؛
٥. هدایت، غنی سازی و ایجاد تعادل در اوقات زندگی در زمینه خودسازی و عبادت، کار و تلاش، ورزش و تفریحات سالم در سطوح فردی، خانوادگی و اجتماعی؛
٦. تبیین و ترویج الگوی ورزش و تفریحات سالم بر اساس تعالیم اسلام؛
٧. طراحی و نهادینه سازی الگوی معماری و شهرسازی اسلامی ایرانی؛
٨. ایجاد چشم انداز ملی استقلال اقتصادی، تولید و مصرف، فرهنگ سازی و اصلاح آگاهی ها، باورها، گرایش ها و نگرش ها برای تحقق آن.

اقدامات ملی
١. تدوین و اجرای برنامه جامع سبک زندگی اسلامی ایرانی ( ٥ و ٦ ،٤ ،٣ ،٢، ١ )
٢. طراحی و پیاده سازی الگوی تعاملات اجتماعی مبتنی بر فرهنگ اسلامی ایرانی با تأکید بر خودباوری، جمع گرایی نهادی، نشاط، امیدواری، آینده نگری و خطرپذیری (١)
٣. برنامه ریزی برای تقویت فرهنگ و سبک زندگی اصیل روستایی و عشایری متناسب با مقتضیات و سبک زندگی اسلامی ایرانی (١)
٤. طراحی و اجرای برنامه انجام عبادات جمعی و تعامل محلی با محوریت مساجد و تقویت و گسترش ارتباطات خویشاوندی و حمایت از صله ارحام (١)
٥. ضابطه مند نمودن و رعایت حریم ها و حدود شرعی در تعاملات کاری و ارتباطات مجازی (١)
٦. حمایت از ایجاد و گسترش تشکل های مردم نهاد با محوریت موضوعات و ارزش های اسلام ناب در جامعه و فضای مجازی (١)
٧. ساماندهی و هدایت تشکل های مردم نهاد فعال در زمینه های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی موجود در جهت تقویت ارزش های فرهنگ اسلامی و نظارت بر آن (١)
٨. تهیه و اجرای برنامه جامع الگوی صحیح مصرف و مقابله با مصرف گرایی، اسراف و تجمل گرایی (٢)
٩. برنامه ریزی برای افزایش سهم کالاها و محصولات فرهنگی مذهبی در سبد مصرفی خانوار به ویژه خانواده های روستایی و عشایری (٢)
١٠. اصلاح نظام تبلیغاتی و رسانه ای با رویکرد ترویج مصرف کالاهای تولید داخل (٢)
١١. بسترسازی برای ترویج سبک زندگی اسلامی و فرهنگ صرفه جویی، قناعت و مصرف صحیح و بهینه در حوزه های انرژی، آب، حمل و نقل، دارو، خوراک و پوشاک مبتنی بر آموزه های دینی، منافع ملی و توجه به اقشار محروم (٢)
١٢. تدوین و اجرای برنامه جامع آموزش و ترویج الگوی غذا و تغذیه اسلامی ایرانی و تبیین نقش اغذیه حلال در سلامت افراد و معرفی اغذیه حرام و ناسالم و جلوگیری از تولید، توزیع و مصرف آنها (٣)
١٣. پیش بینی ضمانت های لازم برای هماهنگ سازی و اجرای مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و سایر قوانین و مقررات مربوط در زمینه گسترش فرهنگ عفاف و حجاب و بازنگری و به روز رسانی آن (٤)
١٤. تدوین و اجرای سند مد و لباس و ترویج پوشش منطبق با آموزه های اسلامی و ملی و حمایت از تولید و توزیع آن و مقابله هوشمند با واردات، تولید و توزیع پوشاک و لباس های مبتذل و غیراسلامی (٤)
١٥. بازنگری و اصلاح نظام آموزشی و تعلیم و تربیت با رویکرد تثبیت عفاف و حجاب و حذف نمادهای فرهنگی منحط غربی و زدودن مظاهر خودباختگی در مقابل فرهنگ بیگانه (٤)
١٦. رعایت هماهنگ و هدفمند اصل عفاف و حجاب در کلیه سیاست گذاری ها و مدیریت عمومی جامعه و بازنگری در سیاست های مغایر آن بویژه سیاست های آموزشی، تجاری، اقتصادی، تبلیغی و رسانه ای (٤)
١٧. طراحی ضوابط و استانداردهای ملی اصلاح و ارتقاء سلامت محیط های گوناگون اجتماعی اعم از دولتی و خصوصی از قبیل محیط های آموزشی، رسانه ای، تجاری و اقتصادی، کسب و کار، ورزشی و تفریحی به منظور تسهیل رعایت عفاف و حجاب (٤)
١٨. مدیریت و برنامه ریزی راهبردی مهدکودک ها و تمرکز اداره آنها در بخش دولتی و عمومی با توجه به نقش تعیین کننده آنها در فرهنگ پذیری کودکان (٤)
١٩. تدوین و اجرای برنامه جامع غنی سازی اوقات فراغت و تفریحات سالم در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی در سنین مختلف و ارائه الگوی مناسب بر اساس آموزه های اسلامی ایرانی و حمایت از توسعه و گسترش هدفمند نهادها و مؤسسات فعال این حوزه (٥)
٢٠. تدوین و اجرای برنامه جامع ورزش همگانی، قهرمانی و بومی و توجه به کارکردهای ورزش در ابعاد مختلف با تأکید بر اخلاق و آموزه های اسلامی و متناسب سازی زیرساخت ها و امکانات ورزشی هماهنگ با نیازهای زنان و مردان در مناطق شهری و روستایی (٦)
٢١. تهیه و تصویب سند جامع الگوی اسلامی ایرانی شهرسازی و مسکن با تأکید بر:
٢١-١- تهیه و تصویب سند حوزه معماری و تهیه سند جامع ارتقاء کیفی سیما و منظر شهری برای شهرهای دارای طرح جامع (٧)
٢١-٢- حمایت از ساخت و ساز هماهنگ با اقلیم و الگوهای سنتی معماری اسلامی ایرانی و احتراز از معرفی و ترویج فضاهای زیستی بیگانه و متضاد با فرهنگ ملی (٧)
٢١-٣- بررسی و تصویب طرح های بناهای عمومی و دولتی مهم و تأثیرگذار در سیمای شهری و روستایی از لحاظ معماری و طراحی شهری (٧)
٢١-٤- تهیه الگوهای معماری مسکن معاصر بر اساس آموزه های معماری اسلامی ایرانی (٧)
٢٢. تبیین و ترویج چشم انداز ایران ١٤٠٤ و برنامه ریزی برای معرفی دستاوردهای اقتصادی، فنی و تکنولوژیک کشور در سطوح و اقشار مختلف جامعه و حمایت از صادرات محصولات داخلی (٨)
٢٣. افزایش فرهنگ بهره وری و کیفیت تولید داخلی، معرفی کاهش قیمت تمام شده به عنوان ارزش ملی و ارتقاء استانداردهای خدمات پس از فروش و نظام تبلیغات بازرگانی (٨)
٢٤. حمایت فرهنگی و معنوی از طرح های موفق و نوآوری های عرصه تولید و بهینه سازی مصرف و نوآوران (٨)

راهبرد کلان 6
انسجام بخشی و تقویت مشارکت فراگیر و نظام مند نهاد خانواده، نظام تعلیم و تربیت، سازمان های اجتماعی و اداری و سایر نهادهای مرتبط در گسترش نظم و انضباط، قانون گرایی و احساس امنیت عمومی و ظرفیت سازی و فرهنگ سازی برای رفع موانع فرهنگی، ساختاری و رفتاری

راهبردهای ملی
١. فراهم آوردن زمینه های اجرای صحیح، دقیق، عادلانه، مؤثر و پیوسته قوانین و مقررات؛
٢. ارتقاء احساس امنیت عمومی و اجتماعی کشور با مشارکت دستگاه های ذیربط و نهادهای اجتماعی؛
٣. رصد تغییر و تحولات فرهنگی و اجتماعی مؤثر بر امنیت فردی و اجتماعی و اتخاذ رویکرد پیشگیرانه از وقوع جرم و بروز آسیب های اجتماعی؛
٤. زمینه سازی تحقق نظارت عمومی و مطالبه اجتماعی برای اجرای قانون و برخورد با متخلفان در کلیه سطوح؛
٥. نهادینه سازی ارتباط و تعامل مؤثر خانواده، مسجد، مدرسه، محله با پلیس و بسیج در مقوله نظم و امنیت اجتماعی؛
٦. آموزش قانون گرایی، نظم و انضباط و رفتارهای اجتماعی متعالی متناسب با سبک زندگی اسلامی ایرانی در همه برنامه های آموزشی و همچنین برنامه های صدا و سیما؛
٧. کاهش تقاضا به مواد مخدر، روانگردان ها، دخانیات، نوشیدنی ها و اغذیه حرام با تکیه بر اقدامات فرهنگی و ایجابی حمایتی بویژه برای خانواده های در معرض آسیب و آسیب دیده.

اقدامات ملی
١. طراحی و اجرای برنامه بلندمدت ارتقاء آگاهی، آموزش و درونی سازی تعهد و احترام به قانون در بین مسئولان و مردم و بهره گیری از نمادهای مختلف ملی و محلی و الگوهای رفتاری قانون گرایانه گروه های مرجع در ترویج قانون گرایی (١، ٣ و ٤)
٢. برنامه ریزی برای بهره گیری از ابزارهای فرهنگی، آموزشی و رسانه ها برای پیشگیری و مقابله با ناهنجاری های فرهنگی و اجتماعی (١)
٣. برنامه ریزی برای تنقیح و شفاف سازی قوانین و مقررات حاکم بر فعالیت های مختلف کشور (١ و ٣)
٤. گسترش نظام مند و هدفمند سازمان های مردم نهاد برای تقویت فرهنگ پیشگیری از جرم و بروز آسیب های اجتماعی با تأکید بر دستگاه های فرهنگ ساز کشور همچون صدا و سیما، آموزش و پرورش و دانشگاه ها و حوزه های علمیه و سایر رسانه های گروهی (١، ٣ و ٦)
٥. برنامه ریزی برای آموزش قوانین و مقررات و حقوق و تکالیف عمومی و اجتماعی در حوزه ها و سطوح مختلف (١ و ٦)
٦. طراحی، برنامه ریزی و اجرای مدیریت هوشمند آسیب های اجتماعی با رویکرد فرهنگی (١، ٢ و ٦)
٧. برنامه ریزی برای ارتقاء فرهنگ عمومی و رعایت قوانین و مقررات در حوزه های محیط زیست، فرهنگ ترافیکی کشور و… (١ و ٢)
٨. تقویت و حمایت از خدمات راهنمایی و مشاوره ای و مددکاری اجتماعی در سطح جامعه با رویکرد پیشگیری و کاهش جرم و توسعه بهداشت روانی و سلامت معنوی مبتنی بر آموزه های اسلامی (١ و ٢)
٩. برنامه ریزی برای پیوند بین اخلاق اجتماعی و قانون و تأکید بر احترام به قانون به عنوان وظیفه ای دینی، اخلاقی و اجتماعی در تمام برنامه های آموزشی و ترویجی نهادهای فرهنگی و آموزشی (١ و ٢)
١٠. اجرای برنامه های فراگیر آموزشی و بازآموزی و توسعه قابلیت ها و توانمندی های فرهنگی و تخصصی نهادهای ذیربط متناسب با چالش ها و نیازهای فزاینده کشور (١ و ٢)
١١. طراحی و اجرای برنامه جامع مقابله قانونی و نظام مند با تظاهر به نقض قوانین الهی و اجتماعی در همه عرصه های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی (١ و ٣ و ٤)
١٢. تدوین و اجرای سند فرهنگی امنیت عمومی و اجتماعی کشور با تأکید بر: (٢ و ٣)
١٢-١- تقویت و ارتقاء ادراک و احساس امنیت در جامعه؛
١٢-٢- طراحی و استقرار نظام مدیریت هوشمند امنیت عمومی و اجتماعی کشور؛
١٢-٣- ایجاد سازوکارهای درمان و بازپروری آسیب دیدگان اجتماعی و فرهنگی.
١٣. طراحی و استقرار نظام نظارت عمومی و مطالبه اجتماعی در چارچوب امر به معروف و نهی از منکر برای اجرای قانون و برخورد با متخلفان حدود و احکام شرعی و قانونی (٣)
١٤. برنامه ریزی برای اعمال رویکرد پیشگیرانه در طراحی و فرایند تصویب قوانین و مقررات (٤)
١٥. طراحی و استقرار نظام تعامل و همکاری خانواده، مسجد، مدرسه، بسیج و پلیس برای ایجاد نظم و امنیت اجتماعی و محله سالم (٤ و ٥)
١٦. تدوین و اعمال استانداردهای رفتاری در زمینه اجرای احکام و حدود الهی، قانون گرایی، نظم و انضباط و رفتارهای اجتماعی مطلوب از طریق برنامه های آموزشی، رسانه ای و فرهنگی و اجتماعی (٦)
١٧. طراحی و تدوین برنامه جامع فرهنگی و اطلاع رسانی در القاء مضرات و آسیب های فردی و اجتماعی مصرف مواد مخدر، روانگردان ها، دخانیات، نوشیدنی ها و اغذیه حرام از طریق مراجع تخصصی و حرفه ای و مراکز فرهنگی و تربیتی مرتبط (٧)
١٨. برنامه ریزی برای ارتقاء مهارت و توانمندسازی خانواده های در معرض آسیب و یا آسیب دیده در حوزه اعتیاد به مواد مخدر، روانگردان ها، دخانیات، نوشیدنی ها و اغذیه حرام و گسترش اقدامات پیشگیرانه و درمانی با بهره گیری از آموزه های دینی و فرهنگی (٧)

راهبرد کلان 7
تبیین، نهادینه سازی و ارتقاء اخلاق و رفتار و نظام حقوقی اسلام در حوزه های اجتماعی و سیاسی

راهبردهای ملی
١. تبیین الگوی رفتار و مناسبات مردم و مسئولان مبتنی بر نظریه مردم سالاری دینی؛
٢. نهادینه سازی و ارتقاء اخلاق و رفتار اجتماعی به ویژه تعاون، صداقت، اعتماد، گذشت و فداکاری در کارگزاران، نهادها و مردم به عنوان وظیفه اسلامی؛
٣. تبیین و تحقق نظام حقوقی اسلام در حوزه های اجتماعی به ویژه سلامت، محیط زیست و تغذیه؛
٤. نهادینه سازی الگوها و سازوکارهای اسلامی نشاط و شادابی و سفر و گردشگری.

اقدامات ملی
١. برنامه ریزی برای تبیین و تحکیم و نهادینه سازی شاخص های الگوی رفتار متقابل مسئولان با مردم همچون ولایت مداری، استکبارستیزی، شفافیت و پاسخگویی، تقوای سیاسی و پرهیز از دنیاطلبی و برتری جویی در کارگزاران و مدیران (١)
٢. احیا، تبیین و گسترش امر به معروف و نهی از منکر، فرهنگ نقادی و انتقادپذیری در مناسبات مردم، سازمان ها، احزاب سیاسی، کارگزاران و رسانه ها (١)
٣. طراحی سازوکارهای تضمین کرامت انسانی و رعایت حقوق مردم از سوی نهادها و کارگزاران (١)
٤. بازبینی و اصلاح قوانین، ساختارها، فرایندها و رویه های تضعیف کننده اخلاق، رفتار و تعهدات اجتماعی و وضع قوانین، ساختارها و تسهیل فرایندهای تقویت کننده آن (٢)
٥. برنامه ریزی برای اصلاح و ارتقای نقش رسانه ها در آگاهی بخشی، آموزش و ترویج اخلاق و رفتار اجتماعی اسلامی (٢)
٦. برنامه ریزی برای اصلاح نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی به منظور ارتقاء آگاهی ها، مهارت های زندگی اجتماعی و درونی سازی آموزه های اخلاق اجتماعی اسلام (٢)
٧. طراحی و تدوین سازوکارها و ضمانت های قانونی و اجرایی رعایت شایسته سالاری، قانون گرایی و پرهیز از گروه گرایی و قبیله گرایی در انتخاب، انتصاب، تشویق، ترفیع و تنبیه در نظام مدیریتی و اداری کشور (٢)
٨. رصد، طراحی و راهبری تحولات گروه های مرجع و ارتقای نقش و جایگاه اسوه ها و الگوهای اسلامی و اخلاق و رفتار اجتماعی آنها (٢)
٩. احیاء، بازتولید و ترویج الگوها و سنت های اصیل ملی و محلی در زمینه تعاون و همکاری متناسب با آموزه های اسلامی و نیازهای روز (٢)
١٠. برنامه ریزی برای تقویت فرهنگ شکر و سپاسگذاری و ارتقاء احساس رضایتمندی عمومی از برخورداری های مادی و معنوی از زندگی فردی و اجتماعی متناسب با امکانات و مقدورات (٢)
١١. تهیه طرح جامع ایجاد و گسترش تعاون و مشارکت عمومی و مدیریت کلان تشکل های مردمی و شبکه های اجتماعی و ارتقاء کارکردهای آن در سطوح محله، روستا، شهر، منطقه و کشور مبتنی بر آموزه های اسلامی و انقلابی با تأکید بر محوریت مساجد (٢)
١٢. تدوین و اجرای برنامه های فرهنگی اصلاح نگرش و تحکیم تعامل و احترام متقابل اقشار و اقوام کشور و ارتقاء ظرفیت های بین فرهنگی (٢)
١٣. تدوین و اجرای سند زیست محیطی مبتنی بر ارزش ها و آموزه های اسلامی (٣)
١٤. برنامه ریزی برای ارتقاء زمینه های اجتماعی فرهنگی و تقویت ضمانت های حقوقی و قانونی برای حفظ محیط زیست و اجرای استانداردهای ایمنی (٣)
١٥. سنجش و رصد دوره ای فرهنگ آگاهی و دانش عمومی در حوزه های اجتماعی به ویژه سلامت، ایمنی، محیط زیست و تغذیه و برنامه ریزی برای ارتقاء آن و فرهنگ سازی مبتنی بر آموزه های اسلامی ایرانی (٣)
١٦. برنامه ریزی برای اصلاح نگرش، تبیین علمی و ترویج طب و تغذیه سنتی و اسلامی همگام با بهره گیری از تجارب و دستاوردهای نوین بشری (٣)
١٧. ساماندهی و گسترش زیرساختها، سازوکارها و فضاهای تقویت کننده شادابی و ( نشاط و اطمینان بخش در جامعه با حفظ اصول و ارزش های اسلامی (٤)
١٨. طراحی و اجرای طرح جامع ساماندهی سواحل دریاها، رودخانه ها و آبگیرهای کشور در چارچوب نقشه مهندسی فرهنگی کشور (٤)
١٩. طراحی، تدوین و اجرای برنامه های ملی ترویج نمادها و الگوهای رفتاری شادی و شادابی اسلامی و بازمهندسی جشن های دینی، عمومی و خانوادگی براساس آموزه های اسلامی (٤)
٢٠. اعمال مدیریت فرهنگی و ارائه الگوهای اسلامی در ایرانگردی، جهانگردی و گردشگری مبتنی بر آموزه های اسلامی و تسهیل و توسعه گردشگری دینی و بهره گیری از این زمینه ها در توسعه فرهنگ اسلامی و انقلابی (٤)

راهبرد کلان 8
طراحی و استقرار الگوی اسلامی اخلاق و فرهنگ کار و رفتار اقتصادی دولت و مردم در عرصه تولید، توزیع و مصرف

راهبردهای ملی
١. تبیین و ترویج اخلاق و فرهنگ اسلامی کار، کار جمعی، جهاد اقتصادی، کارآفرینی، تولید ثروت، کسب رزق حلال، مشارکت و رقابت سالم اقتصادی و پرداخت مالیات به مثابه وظیفه و ارزش ملی برای تأمین عزت جامعه اسلامی و آحاد آن؛
٢. ترویج مشتری محوری و تحقق عدالت در تخصیص و توزیع منابع ثروت و دسترسی به فرصت ها، کالا و خدمات؛
٣. ترویج ساده زیستی برای حاکمان و مسئولان و پرهیز از تجمل گرایی و رعایت قناعت و کفاف در مصرف و اجتناب از اسراف؛
٤. نهادینه سازی مدیریت بهینه بیت المال و دقت و احتیاط در استفاده از آن؛
٥. بازطراحی و استانداردسازی فرهنگی نظام واردات و صادرات محصولات و پایش مداوم آثار و تبعات فرهنگی آن؛
٦. مقابله همه جانبه، فراگیر و سازمان یافته با ویژ هخواری (رانت جویی)، فقر، فساد و تبعیض در عرصه های اقتصادی؛

اقدامات ملی
١. ساخت فیلم و مجموعه تلویزیونی در مورد زندگی کارآفرینان نمونه و تشویق مردم به سوی کارآفرینی و تقویت مضامین اسلامی اخلاق و فرهنگ کار و کارآفرینی با بهره گیری از ابزارهای رسانه ای، هنری و آموزشی (١)
٢. تقویت فرهنگ خوداتکایی و تولیدمحوری روستاها و اصلاح نگرش جامعه به روستا و زندگی روستایی (١)
٣. برنامه ریزی برای آموزش فقهی حرفه ها و مشاغل عمومی به عنوان بخشی از آموزش های پایه و تخصصی (١)
٤. برنامه ریزی برای آموزش عمومی، گسترش و ترویج روحیه مشارکت و فرهنگ تعاون و رقابت سالم بین مردم در فعالیت های اقتصادی به عنوان یک الگوی ارزشی مبتنی بر اسلام (١)
٥. طراحی و اجرای برنامه های فرهنگی و ترویجی لازم برای بسترسازی فرهنگی و تغییر ذهنیت ها و باور عمومی جامعه نسبت به ماهیت وظایف دولت و پذیرش اعمال حاکمیت به جای اعمال تصدی توسط دولت (١)
٦. برنامه ریزی برای تشویق مصرف بهینه، تولید ملی و ایجاد و گسترش بازارهای محلی در استان ها (١)
٧. برنامه ریزی برای احیاء و تقویت فرهنگ نهادهای اقتصادی اسلام و تبیین و ارتقای کارکردهای آن با تأکید بر وقف، قرض الحسنه، خمس، زکات و انفاق و همچنین خیریه ها و بکارگیری از ظرفیت های قانونی، حقوقی، آموزشی، رسانه ای و فرهنگی کشور در راستای آن (١)
٨. برنامه ریزی برای تقویت روحیه استقامت و خودباوری ملی در مقابل تهدیدها و تحریم های اقتصادی و مجاهدت برای رفع موانع و تحقق اهداف چشم انداز ایران ١٤٠٤(١)
٩. برنامه ریزی فرهنگی نهادها و دستگاه های اقتصادی و فرهنگی برای اشاعه و تبلیغ فرهنگ توکل، قناعت و صرفه جویی، مصرف صحیح و احترام به کار و کسب حلال، رزق و ثروت حلال و بیت المال (١ و ٢)
١٠. طراحی و ساماندهی الگوی تبلیغات مستقیم و غیرمستقیم بازرگانی مبتنی بر ارزش های اسلامی و ملی و ممنوع کردن تبلیغات بازرگانی مبتنی بر فرهنگ غیردینی و غربی (١، ٣ ، ٥ و ٦)
١١. اصلاح نظام اعطای تسهیلات، یارانه ها، تخفیف ها و معافیت های مالیاتی منطبق با اهداف و اولویت های فرهنگی (٢)
١٢. تولید و برنامه سازی رسانه ای برای ترویج فرهنگ مصرف بهینه و نظام توزیع و خدمات پس از فروش محصولات داخلی (٢ و ٣)
١٣. بازنگری و اصلاح قوانین با رویکرد حمایت و پشتیبانی از مصرف بهینه و همراه سازی مصرف درست با مشوق های اجتماعی و اتخاذ تدابیر محدود کننده اجتماعی برای رفتارهای مسرفانه و مبذرانه (٣)
١٤. شناسایی و ترویج الگوهای ملی اسلامی سخت کوشی و ساده زیستی از طریق رسانه های جمعی بویژه رسانه ملی (٣)
١٥. شفاف سازی اراده حاکمیتی برای مجازات متجاوزان به بیت المال و جدیت برخورد با مفسدان اقتصادی (٤)
١٦. تدوین ضوابط مربوط به استانداردسازی فرهنگی در نظام واردات و صادرات و اعمال ممنوعیت ورود محصولات مروج و یا دارای نمادهای ضددینی و خلاف فرهنگ و سبک زندگی اسلامی ایرانی (٥)
١٧. طراحی الگوهای فرهنگی تولید و بهره برداری از اسباب بازی و لوازم التحریر مبتنی بر ارزش های اسلامی ایرانی (٥)
١٨. حمایت فرهنگی از ابتکارات، نوآوری ها و اختراعات جهت رساندن به مرحله تولید و رقابت با کالاهای خارجی (٥)
١٩. ترسیم الگوی حمایت پولی و اعتباری بانکی به منظور حمایت از تولید، توزیع و صادرات کالاها و خدمات فرهنگی و هنری و ایجاد تسهیلات و حمایت های ویژه برای تهیه مواد اولیه، ماشین آلات و تجهیزات مورد نیاز صنایع بخش فرهنگ برای نیل به بهبود کیفیت تولیدات و صدور محصولات فرهنگی، هنری و در مقیاس های جهانی (٥)
٢٠. ایجاد فرهنگ مبارزه همه جانبه و فراگیر با مفاسد اقتصادی، رباخواری، افزونه خواهی (رانت)، امتیازطلبی، تکاثر، سودجویی، احتکار، گران فروشی و کم فروشی (٦)

راهبرد کلان 9 *
تبیین، ترویج و نهادینه سازی هنر متعهد، تعالی بخش، شوق آفرین و استکبارستیز و تعمیم درک زیباشناسانه و بهره گیری از ظرفیت هنر در تعمیق فرهنگ اسلامی ایرانی و گفتمان انقلاب اسلامی مبتنی بر فرمایشات حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی)*

راهبردهای ملی
١. تبیین و ترویج فلسفه و حکمت، اخلاق و فقه هنر از منظر اسلامی و حمایت از نظریه پردازی، تولید دانش و ادبیات در عرصه های مختلف هنر اسلامی ایرانی بویژه در عرصه هنرهای نمایشی و موسیقی؛
٢. توسعه و حمایت از آفرینش آثار و محصولات فرهنگی و صنایع هنری بومی و ملی برای تبیین و ترویج ارزش های اسلامی ایرانی و دفاع مقدس و مقابله با محصولات فرهنگی و هنری معارض با ارزش های اخلاقی و انسانی؛
٣. ایجاد تحول در نگاه اجتماعی به هنر و هنرمند و ظرفیت سازی برای گسترش خلاقیت هنری در همه عرصه ها؛
٤. ساماندهی وضعیت موسیقی کشور و تدوین سند ملی موسیقی بر اساس موازین اسلامی؛
٥. تبیین و تقویت جایگاه هنرهای تجسمی در نظام فرهنگی و فکری تمدن اسلامی در جهت تعالی ارزش های الهی و انسانی؛
٦. احیاء، تقویت و ترویج استفاده از هنرهای سنتی و محصولات آن در عرصه های مختلف زندگی؛
٧. معرفی و عرضه ارزش ها و اندیشه های انقلاب اسلامی در قالب هنر؛
٨. نقش آفرینی جمهوری اسلامی ایران به عنوان قطب هنر متعالی بویژه سینمای پاک و ارزش مدار در جهان اسلام و عرصه بین الملل و پشتوانه بیداری اسلامی و بیداری ملت ها؛
٩. توسعه سینمای معرفت افزا و بصیرت بخش و ایجاد هماهنگی و هم افزایی بین سازمان ها و نهادهای دولتی و غیردولتی در حوزه سینما و زمینه سازی برای حمایت نهادهای دینی و فرهنگی از سینمای غیرحرفه ای؛
١٠. تولید و ترویج ادبیات، شعر، قصه و رمان انقلاب اسلامی و دفاع مقدس و ترجمه آثار ادبی به زبان های دیگر؛
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* این راهبرد کلان در چارچوب پیام حضرت امام خمینی (ره) به مناسبت تجلیل از هنرمندان متعهد (١٣٦٧/٠٦/٣٠) و دیدگاه های مقام معظم رهبری (مدظله العالی) تنظیم و اجرا می شود؛
«بسم الله الرحمن الرحیم، خون پاک صدها هنرمند فرزانه در جبهه های عشق و شهادت و شرف و عزت، سرمایه زوال ناپذیر آنگونه هنری است که باید به تناسب عظمت و زیبایی انقلاب اسلامی، همیشه مشام جان زیباپسند طالبان جمال حق را معطر کند.
تنها هنری مورد قبول قرآن است که صیقل دهنده اسلام ناب محمدی صلی الله علیه و آله و سلم اسلام ائمه هدی علیهم السلام اسلام فقراء دردمند، اسلام پابرهنگان، اسلام تازیانه خوردگان تاریخ تلخ و شرم آور محرومیت ها باشد. هنری زیبا و پاک است که کوبنده سرمایه داری مدرن و کمونیسم خون آشام و نابودکننده اسلام رفاه و تجمل، اسلام التقاط، اسلام سازش و فرومایگی، اسلام مرفهین بی درد و در یک کلمه اسلام آمریکایی باشد. هنر در مدرسه عشق نشان دهنده نقاط کور و مبهم معضلات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی است. هنر در عرفان اسلامی ترسیم روشن عدالت و شرافت و انصاف و تجسیم تلخکامی گرسنگان مغضوب قدرت و پول است. هنر در جایگاه واقعی خود تصویر زالو صفتانی است که از مکیدن خون فرهنگ اصیل اسلامی، فرهنگ عدالت و صفا لذت می برند. تنها به هنری باید پرداخت که راه ستیز با جهانخواران شرق و غرب و در رأس آنان آمریکا و شوروی را بیاموزد.
هنرمندان ما تنها زمانی می توانند بی دغدغه کوله بار مسؤولیت و امانتشان را زمین بگذارند که مطمئن باشند
مردمشان بدون اتکاء به غیر، تنها و تنها در چارچوب مکتبشان به حیات جاویدان رسیده اند و هنرمندان ما در
جبهه های دفاع مقدسمان این گونه بودند تا به ملا اعلا شتافتند و برای خدا و عزت و سعادت مردمشان
جنگیدند و در راه پیروزی اسلام عزیز تمام مدعیان هنر بی درد را رسوا نمودند. خدایشان در جوار رحمت
خویش محشورشان گرداند.»
روح الله الموسوی الخمینی
(صحیفه نور، جلد ٢١، ص ١٤٥)

اقدامات ملی
١. تدوین و تبیین فلسفه، حکمت، اخلاق و فقه هنر بر اساس آموزه های اسلام ناب (١)
٢. ایجاد رشته های مطالعاتی و تربیت نیروی انسانی در زمینه حکمت و فلسفه، اخلاق و فقه هنر بر پایة جهان بینی اسلامی (١)
٣. نقد نظریات و آثار هنری معاصر و ایجاد و حمایت از کرسی های نظریه پردازی در حوزه هنر اسلامی ایرانی و انقلابی (١)
٤. حمایت مادی و معنوی از پژوهشگران، مؤلفان و پژوهش ها در زمینه هنر اسلامی (٤ و ٥ ،٣ ،٢ ،١)
٥. تدوین و اجرای سند توسعه صنایع فرهنگی و هنری کشور مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی (٢)
٦. رصد، پایش و برنامه ریزی به منظور مقابله هوشمند با محصولات فرهنگی و هنری معارض با ارزش های اخلاقی، انسانی، اسلامی و انقلابی (٢)
٧. اولویت دهی دستگاه های فرهنگی و هنری به موضوعاتی ازجمله: پشتیبانی مادی و معنوی از دستگاه های فرهنگی و هنری در پرداختن به موضوعات اولویت دار از قبیل معارف و تاریخ و سیره پیامبر (صلی ا… علیه و آله) و اهل بیت (علیهم السلام)، داستان ها و معارف قرآنی، انتظار و مهدویت، نقش روحانیت در نهضت های دویست ساله اخیر، ملی شدن صنعت نفت، ماهیت و وقایع انقلاب اسلامی، دفاع مقدس، مقاومت و بیداری
اسلامی، شخصیت های بزرگ اسلامی و ایرانی، استکبارستیزی و حمایت از مستضعفان با رویکرد تعالی و پیشرفت همه جانبه در عرصه های هنری بویژه ادبیات، شعر، قصه و رمان، موسیقی و فیلم نامه و فیلم (٢، ٧و ١٠)
٨. برنامه ریزی برای تحول و نوآوری هدفمند کردن آموزش هنر متعهد و تدوین و اجرای برنامه جامع آموزش، تربیت، شناسایی، بکارگیری و نگاهداشت منابع انسانی بخش هنر و ساماندهی، اصلاح و ارتقاء عملکرد کلیه مؤسسات و آموزشگاه های هنری بویژه آموزشگاه های آزاد (٣)
٩. ساماندهی و حمایت از فرایند تولید آثار هنری مبتنی بر ارزش های اسلامی بویژه فیلم، آثار مستند و پویانمایی از مرحله آفرینش ادبیات داستانی و فیلم نامه تا فیلم سازی (٣،٧، ٩ و ١٠)
١٠. بهره گیری مؤثر از متون ادبی، عرفانی، حکمی و تاریخی تمدن اسلامی و انقلاب اسلامی در جهت تقویت محتوای فیلم نامه ها و متون مرتبط با هنرهای نمایشی (١،٣،٢،٩ و ١٠ ،٨ ،٧)
١١. زمینه سازی و ایجاد انگیزه در نهادهای دینی برای حمایت از سینمای غیرحرفه ای ( ٣ و ٩ ،٢)
١٢. تدوین و اجرای سند موسیقی کشور با تأکید بر ارتقاء سطح فرهنگی، هنری و علمی فعالیت های جامعه موسیقایی کشور و معرفی موسیقی فاخر ایرانی در سطح بین المللی و ساماندهی و بهینه سازی روند تعاملات بین المللی در عرصه موسیقی مبتنی بر موازین شرعی (٤)
١٣. مقابله قانونی و نظام مند با آثار موسیقیایی مبتذل و غیرقانونی و عناصر و گروه های فعال در این عرصه (٤)
١٤. تدوین و اجرای سند هنرهای تجسمی در چارچوب نقشه مهندسی فرهنگی کشور (٥)
١٥. تدوین و اجرای برنامه ملی حمایت از احیای صنایع و هنرهای سنتی و روستایی و پشتیبانی مادی و معنوی از مشاهیر و پیشکسوتان حوزه هنر متعالی و اسلامی (٦)
١٦. تقویت اقتصاد هنر و ایجاد نظام حمایت معنوی، اعتباری و مالی از صنایع هنری بومی و ملی مبتنی بر مبانی اسلامی (٦)
١٧. تدوین و اجرای برنامه ملی احیای هنرهای متعالی سنتی فراموش شده در چارچوب ارزش های اسلامی ایرانی (٦)
١٨. حمایت و برنامه ریزی برای توسعه تولیدات و صادرات صنایع فرهنگی و هنری و افزایش سهم جمهوری اسلامی ایران در بازارهای منطقه، جهان اسلام و عرصه بین الملل (٨)
١٩. حمایت و برنامه ریزی برای توسعه تولیدات صنایع هنری و افزایش سهم صنایع هنری جمهوری اسلامی ایران در بازارهای منطقه، جهان اسلام و عرصه بین الملل (٨)
٢٠. طراحی و استقرار نظام ملی نوآوری فرهنگی ازطریق: (١٠ و ١١ ،٩ ،٨ ،٦ ،٤ ، ٢)
٢٠-١- ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و نهادهای مرتبط با تولید و ارائه محصولات فرهنگی و حمایت از مراکز ایده پردازی، تحقیق و توسعه سازمان ها و نهادهای تولید، علم و فناوری فعال در ارائه محصولات فرهنگی مطابق با نیازها و مقتضیات روز کشور؛
٢٠ -٢- حمایت از فناوری صنایع و محصولات فرهنگی با تأکید بر حمایت پولی و مالی، تغییر رویه های گمرکی مرتبط با صادرات و واردات محصولات فرهنگی و برنامه ریزی برای تقویت و گسترش بازارهای داخلی و خارجی محصولات و خدمات فرهنگی کشور.

راهبرد کلان 10
طراحی و استقرار نظام جامع و کارآمد اطلاعات، ارتباطات و رسانه ای مبتنی بر آموزه های دینی، انقلابی و ارزش های اخلاقی، مقتضیات راهبردی کشور و سیاست های کلی نظام

راهبردهای ملی
١. طراحی پیوسته و تقویت آرایش رسانه ای روزآمد و هم افزا در مقیاس ملی و فراملی دارای قابلیت رقابتی با رسانه های بین المللی در جهت تولید قدرت نرم و مقابله با جنگ نرم دشمن؛
٢. ساماندهی رسانه های پاک با جذابیت حداکثری در سطوح ملی و فراملی متناسب با آموزه های دینی، انقلابی و ارزش های اخلاقی و گسترش آزاداندیشی و آزادی بیان؛
٣. ارتقاء جایگاه و کارکرد مطبوعات، خبرگزاری ها و پایگاه های خبری و حمایت از آنها متناسب با فضای نقد و آزاداندیشی و اقتضائات فرهنگی و راهبردی کشور؛
٤. حمایت از تولیدات ملی در حوزه های نرم افزاری و سخت افزاری و طراحی، تأمین و توسعه زیرساخت های فناوری های نوین اطلاعاتی، ارتباطاتی و رسانه ای؛
٥. تقویت نقش، جایگاه و محتوای کتاب و توسعه و ترویج فرهنگ مطالعه و کتابخوانی و نشر و تقویت همه جانبه زیرساخت های مورد نیاز؛
٦. سامان دهی، توسعه و ارتقای تولید، توزیع، مصرف و صادرات بازی های رایانه ای؛
٧. جریان سازی بین المللی و بهره گیری از ظرفیت رسانه های همسو با گفتمان انقلاب اسلامی در سایر کشورها از طریق سیاست گذاری و برنامه ریزی جامع و هماهنگ؛
٨. تبیین ارزش ها، هنجارها، قوانین و اخلاق و بنیان های نظری و معرفتی ارتباطات مناسب با انقلاب و فرهنگ اسلامی؛
٩. ایجاد، گسترش، سازماندهی، هدایت و استفاده بهینه از ظرفیت شبکه های اجتماعی (مجازی و غیرمجازی) در تولید و مبادله پیام ها و بسیج اقشار مختلف مردم بر اساس نقشه مهندسی فرهنگی در سطوح ملی و فراملی با تأکید بر منطقه و جهان اسلام؛
١٠. راهبری فضای مجازی در چارچوب مقتضیات راهبردی و نقشه مهندسی فرهنگی کشور.

اقدامات ملی
١. تدوین و اجرای سند نظام جامع اطلاعات، ارتباطات و رسانه های تأثیرگذار سنتی و نوین در مقیاس ملی و فراملی با تأکید بر ایجاد فضای رقابتی مبتنی بر مبانی و ارزش های اسلامی و انقلابی (١)
٢. ایجاد قرارگاه رسانه ای کشور به منظور سیاستگذاری، برنامه ریزی و هماهنگی و هدایت و نظارت بر فعالیت های رسانه ای و ارتباطاتی کشور ذیل ستاد راهبری نقشه مهندسی فرهنگی (١)
٣. آموزش، تربیت و افزایش کمی و کیفی مستمر منابع انسانی مستعد و متعهد متناسب با نیازهای رسانه ای، تبلیغی و ارتباطی انقلاب اسلامی در حوزه ملی و فراملی و بکارگیری آنها برای تقویت جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی (١)
٤. حمایت و پشتیبانی هدفمند و هوشمند از تنوع و افزایش کمی و کیفی فعالیت های رسانه های سنتی و نوین در چارچوب قانون اساسی (١ و ٩)
٥. ایجاد ائتلاف ها و قطب های رسانه و حمایت مستمر و همه جانبه از رسانه های دولتی و غیردولتی پشتیبان نهضت های اسلامی، مبارزان ضداستکباری و عدالتخواه همسو (١، ٧ و ٩)
٦. تدوین و اجرای مهندسی نظام تبلیغ دینی با محوریت حوزه های علمیه در چارچوب نقشه مهندسی فرهنگی (٢)
٧. برنامه ریزی برای تولید دانش، نظریه پردازی و آینده پژوهی در حوزه ارتباطات و مدیریت رسانه مبتنی بر اصل دعوت، تبلیغ رسالت های الهی و امر به معروف و نهی از منکر (٢ و ٨)
٨. حمایت از تبیین و تولید نظام مند و اثرگذار محتوای رسانه ای مبتنی بر آموزه های اسلامی، انقلابی و ارزش های اخلاقی (٢ و ٩)
٩. تهیه، طراحی و استقرار نظام جامع رسانه ای بر اساس نقشه مهندسی فرهنگی (٣)
١٠. آموزش عمومی برای ارتقاء بصیرت و سواد رسانه ای آحاد جامعه معطوف به ارزش ها و دانش بومی و اسلامی (٣)
١١. گسترش و توسعه ماهواره های ملی و تأمین زیر ساخت های ارتباطی ایمن و پایدار و گسترش همکاری های مشترک منطقه ای و بین المللی (٤)
١٢. مشارکت مؤثر و تعامل در مدیریت و هدایت جریان های فکری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی منطقه ای و جهانی در حوزه رسانه مبتنی بر آموزه های اسلام ناب محمدی (ص) و انقلاب اسلامی (٤)
١٣. زمینه سازی و حمایت مؤثر از تولید محصولات سخت افزاری، نرم افزاری و دانش افزاری و صادرات آنها و تقویت صنایع داخلی در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (٤ و ٩)
١٤. برنامه ریزی برای افزایش سرانه مطالعه، تبدیل مطالعه و کتابخوانی به فرهنگ عمومی و تقویت فرهنگ مطالعه مفید و هدفمند (٥)
١٥. ایجاد، ساماندهی، سالم سازی و توسعه و تقویت زیرساخت ها و مراکز تولید و توزیع کتاب و مطبوعات از جمله چندرسانه ای و دیجیتال و فراهم آوردن زمینه های دسترسی آسان مردم به آنها متناسب با نقشه مهندسی فرهنگی (٥)
١٦. حمایت از تولید محتواهای غنی و ارتقاء علمی کتاب مبتنی با آموزه های دینی و ( انقلابی و متناسب با نیازها و اقتضائات کشور (٥)
١٧. تدوین، تصویب و اجرای سند راهبردی توسعه صنعت بازی های رایانه ای کشور با تأکید بر:
١٧-١- تدوین سیاست ها و برنامه های کنترل و ارزیابی محتوای بازی ها و نظارت بر مصرف و واردات بازی های رایانه ای (٦)
١٧-٢- طراحی و ساماندهی سازوکار حمایت از فرایند تولید، تأمین، انتشار و صادرات انواع بازی های ویدئویی و رایانه ای (٦)
١٧-٣- طراحی، تدوین و اجرای رشته ها و دوره های آموزشی تخصصی تربیت نیروی انسانی در زمینه تولید بازی های رایانه ای در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی (٦)
١٨. انسجام بخشی و هم افزایی سیاست ها، برنامه ها و اقدامات برای افزایش سهم و تأثیرگذاری کشور در فضای مجازی (١٠)
١٩. برنامه ریزی برای حمایت، گسترش و ساماندهی شبکه های مجازی متعهد (١٠)
٢٠. ایجاد و گسترش شبکه های مجازی ملی و بین المللی با محوریت موضوعات و ارزش های اسلام ناب در فضای مجازی (١٠)
٢١. تلاش هدفمند برای مشارکت در مدیریت جریان منطقه ای و جهانی فضای مجازی (١٠)
٢٢. برنامه ریزی برای تقویت، ساماندهی و فیلترینگ و پالایش هوشمند فضاهای مجازی (١٠)
٢٣. برنامه ریزی برای بهره گیری از فرصت ها و صیانت از آسیب ها و تهدیدهای ناشی از فضای مجازی (١٠)

راهبرد کلان 11
گسترش تأثیرگذاری و ارزش آفرینی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر معرفی دستاوردها و الگوهای موفق در سطح جهانی برای جهانی شدن گفتمان اسلام ناب در موضوعات و مسائل بشری و جهانی

راهبردهای ملی
١. تبیین، ترویج و نهادینه سازی گفتمان اسلام و انقلاب اسلامی در زمینه هایی همچون عدالت، صلح، امنیت جهانی، آزادی، اخلاق و معنویت، زن و خانواده، حاکمیت توحید و عدالت در جهان و امید به تاریخ و فرجام نیک جهان؛
٢. تثبیت، تعمیق و ارتقاء نقش و جایگاه فرهنگ و دیپلماسی فرهنگی در تعاملات و روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران؛
٣. مقابله مؤثر با اسلام ستیزی، شیعه ستیزی و ایران هراسی؛
٤. بهره گیری متوازن و مؤثر از ظرفیت های تبلیغی دینی، رسانه ای، محیط مجازی، علمی آموزشی، فرهنگی هنری، سازمان های مردم نهاد ملی، منطقه ای و بین المللی در ارائه تصویر روشن از جمهوری اسلامی ایران و معرفی دستاوردها، الگوهای موفق و آثار فاخر فرهنگ و تمدن اسلامی ایرانی در عرصه بین الملل؛
٥. تلاش برای حفظ و تقویت هویت دینی و ملی ایرانیان مقیم خارج از کشور و ارتقاء تأثیرگذاری فرهنگی آنان؛
٦. گسترش خط، زبان و ادب فارسی؛
٧. بهره گیری مؤثر از ظرفیت فرهنگ ها و تمدن ها، ملل، ادیان و جریان های عدالت خواه با تأکید بر مشترکات؛
٨. ارائه و تبیین الگوی مردم سالاری اسلامی متناسب با اقتضائات فرهنگی و اجتماعی کشورهای اسلامی و معرفی جمهوری اسلامی ایران به عنوان الگوی عملی آن؛
٩. نهادینه سازی همگرایی و وحدت امت اسلامی برای تحقق تمدن نوین اسلامی؛
١٠. نهادینه سازی و حمایت همه جانبه از فرهنگ مقاومت، خودباوری، بیداری اسلامی، آرمان فلسطین و حقوق مسلمانان و مستضعفان؛
١١. مقابله و مبارزه همه جانبه با نظام سلطه جهانی و صهیونیسم بین الملل؛
١٢. تبیین و ترویج فرهنگ قرآن کریم و تلاش همه جانبه برای تحقق مرجعیت گفتمان قرآنی در امت اسلامی؛
١٣. چندجانبه گرایی و فراملی گرایی در مناسبات و تعاملات فرهنگی بین المللی با گسترش ائتلاف ها و تشکل ها و شبکه های فراملی و چندجانبه؛

اقدامات ملی
١. طراحی، تبیین و ترویج گفتمان جهانی شدن با رویکرد جهانی شدن عدالت و انتظار و صلح (١)
٢. ساماندهی نظام رصد، پایش، آینده پژوهی و آینده نگاری در زمینه فرهنگی در سطح بین الملل (١، ٢ و ٣)
٣. برنامه ریزی برای جذب و گسترش گردشگری خارجی بویژه شیعیان و دیگر مسلمانان در زمینه های دینی، زیارتی، درمانی، علمی و فرهنگی به ایران (١، ٣ و ٤)
٤. معرفی، تدوین و گفتمان سازی فرهنگی در سطح جهان مبتنی بر اسلام ناب و معرفی آرمان ها و گفتمان انقلاب اسلامی و شخصیت و اندیشه های امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) (١ و ٨)
٥. طراحی و استقرار سازوکارهای لازم برای معرفی شایسته اسلام ناب محمدی (ص) و فرهنگ قرآنی به جهانیان با تدوین و اجرای سند راهبردی تبیین و ترویج فرهنگ و معارف اسلامی بویژه فرهنگ قرآن کریم و بهره گیری از ابزارهای فرهنگی و هنری و فناوری های نوین اطلاعاتی (١، ٤ و ١٢)
٦. برنامه ریزی برای ایجاد، ساماندهی و حمایت از مراکز و مؤسسات گفتگوی جهانی درباره اسلام ناب با محوریت حوزه علمیه (١، ٩ و ١٢)
٧. تأسیس و گسترش شبکه های مجازی بین المللی و فعالیت های رسانه ای و هنری به منظور ارائه تصویر روشن از جمهوری اسلامی ایران، گفتمان سازی اسلام ناب و انقلاب اسلامی و معرفی دستاوردها و الگوهای موفق آن در عرصه های مختلف (٢، ٨ و ١٣ ،٤ ،٣ )
٨. ساماندهی، هدایت و حمایت از ایجاد و گسترش کمی و کیفی فعالیت مراکز تحقیقاتی و آموزشی، اتاق های ایران، کتابخانه ها، کرسی ها، رشته ها، دروس و دوره های آموزشی در زمینه اسلام شناسی، شیعه شناسی، ایران شناسی و اندیشه انقلاب اسلامی در خارج از کشور در چارچوب نقشه مهندسی فرهنگی (٣)
٩. طراحی و برنامه ریزی برای ایجاد سامانه پیشگیرانه و مقابله با اسلام ستیزی، اسلام هراسی، شیعه ستیزی و ایران هراسی و جریان ها و ترفندهای تفرقه افکن (٣)
١٠. حمایت از ایجاد، توسعه و فعالیت مساجد، مراکز، مؤسسات و تشکل های بومی پیرو مکتب اهل بیت (علیهم السلام) با تأکید بر بهره گیری از ظرفیت های بومی (٣)
١١. برنامه ریزی برای شناسایی و رصد مؤثر سازمان ها، محصولات، رفتارها و رسانه های آسیب زا و مغایر با اصول، مبانی و منزلت مکتب اهل بیت (علیهم السلام) (٣)
١٢. برگزاری دوره های آموزشی بین المللی به زبان های مختلف، مسابقات، المپیادها، جوایز و جشنواره های علمی بین المللی در زمینه اسلام شناسی، شیعه شناسی، مکتب اهل بیت (علیهم السلام)، ایران شناسی و زبان و ادبیات فارسی (٣ و ٦)
١٣. طراحی و اجرای برنامه ها و اقدامات مصون سازی امت اسلام در برابر فتنه های تفرقه افکن و شناسایی و مقابله فعال با آنها با استفاده از راهکارهای فرهنگی، اخلاقی، فقهی، حقوقی، سیاسی و امنیتی و ظرفیت دولت ها، سازمان ها، مذاهب، فرق و جریان های مستعد (٣، ٧ و ٩)
١٤. تدوین و اجرای نقشه راه تحقق وحدت مسلمانان و موحدان و ارتقاء نقش آفرینی آنان در همگرایی جهان اسلام با همکاری کشورها، نهادها و شخصی تهای تأثیرگذار و.. .(٣، ٩ و ١٣)
١٥. ساماندهی و حمایت از نخبگان، تشکل ها، شبکه ها و گروه های مرجع و جریان های پیرو مکتب اهل بیت (علیهم السلام) و شناسایی و تربیت منابع انسانی بومی هر کشور برای تبیین و تبلیغ مکتب اهل بیت (علیهم السلام) (٣، ١١ و ١٣،١٠ ،٧)
١٦. تدوین و اجرای سند و برنامه جامع گردشگری مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی (٤)
١٧. حمایت از ارتقاء کیفیت و افزایش خدمات و محصولات بومی و همسوی کشورهای مقصد در عرصه های پنجگانه (تبلیغی دینی، رسانه ای، محیط مجازی، علمی آموزشی، فرهنگی هنری) برای پیروان مکتب اهل بیت (علیهم السلام) با تأکید بر عموم جامعه ( ٤)
١٨. تدوین و اجرای سند جامع توسعه کمی و کیفی مبادلات علمی و دانشگاهی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر اعطای هدفمند بورس های تحصیلی به دانشجویان خارجی و گسترش شعب دانشگاه های مادر ایرانی در سایر کشورها (٤)
١٩. تدوین و اجرای نظام نظارت و ارزیابی فعالیت ها، خدمات و محصولات فرهنگی بین المللی بخش های دولتی و غیردولتی جمهوری اسلامی ایران (٤)
٢٠. برنامه ریزی برای ایجاد بازار و برند محصولات پاک فرهنگی اسلامی با مشارکت کشورها و نهادهای اسلامی (٤ و ٧)
٢١. تدوین و اجرای سند راهبردی ایرانیان مقیم خارج از کشور در چارچوب نقشه مهندسی فرهنگی (٥)
٢٢. تدوین و اجرای سند گسترش خط، زبان و ادبیات فارسی در خارج از کشور در چارچوب نقشه مهندسی فرهنگی (٦)
٢٣. طراحی و ترویج الگوی حج و زیارت معطوف به توسعه ارتباطات امت اسلامی و ارتقاء ظرفیت و کارکردهای مناسک و شعائر اجتماعی اسلامی بویژه حج ابراهیمی (٧ و ٩)
٢٤. طراحی و ترویج نقشه راه همگرایی وحدت امت اسلامی با همکاری دول، مذاهب، نهادها، رسانه ها، نخبگان و اندیشمندان اسلامی (٧ و ٩)
٢٥. طراحی، تبیین و ترویج الگوهای همگرای پیشرفت و تمدن سازی اسلامی با مشارکت نخبگان جهان اسلام بر اساس آموزه های اسلامی (٩)
٢٦. برنامه ریزی و حمایت هدفمند از شخصیت ها، آثار و مؤسسات و مجامع تقریب مذاهب در مناطق، کشورها و جوامع اسلامی (٩)
٢٧. طراحی و استقرار الگوها، پیمان ها و طرح های همکاری مشترک فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، علمی و حقوقی جهان اسلام، با مشارکت دول، سازمان ها و نهادهای اسلامی و نخبگان مسلمان (٩ و ١٣)
٢٨. ایجاد، گسترش و راهبری ائتلاف های بین المللی، شبکه ها، تشکل ها، سازمان ها و نهادهای مشترک و چندجانبه ملل و سازمان های مردم نهاد با تأکید بر جهان اسلام (٩ و ١٣)
٢٩. برنامه ریزی برای تبیین و ترویج مبارزه با صهیونیسم و استکبار جهانی، حمایت از فلسطین و مقاومت و بیداری اسلامی با تأکید بر افزایش کمی و کیفی کالاها و خدمات پرمخاطب آموزشی، پژوهشی، هنری بویژه در محیط مجازی (١٠ و ١١)
٣٠. طراحی و پیاده سازی نظام و الگوی جامع و فراگیر روابط فرهنگی بین المللی جمهوری اسلامی ایران با تأکید بر ایجاد هماهنگی و هم افزایی بین دستگاه ها و نهادهای فرهنگی فعال در خارج از کشور (١٣)

راهبرد کلان 12
بازنگری و اصلاح اهداف و کارکردهای فرهنگی نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی کشور

راهبردهای ملی
١. ارتقاء روحیه تعاون، مشارکت و مسئولیت پذیری نهادهای عمومی و مردمی تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرا؛
٢. نهادینه سازی نظارت عمومی در بخش فرهنگ و ارتقاء پاسخگویی نهادها و مسئولان؛
٣. تربیت و توانمندسازی و ارتقای دانش و مهارت های تخصصی نیروی انسانی بخش فرهنگ با رویکرد انقلابی، اسلامی و ارزشی در سطوح مختلف؛
٤. حمایت از گسترش و تقویت نهادهای اصیل دینی مروج فرهنگ اسلامی مانند بقاع متبرکه، مساجد، هیئات و وقف با استفاده از ظرفیت روحانیت و نهاد حوزه علمیه؛
٥. تثبیت و ارتقاء جایگاه معنوی و معرفتی و تأثیرگذار حوزه و روحانیت در راهبری فرهنگی کشور (برای تحقق اسلام ناب محمدی (ص) و رهنمودهای امام راحل (ره) و مقام معظم رهبری (مدظله العالی) و طراحی ساختار مربوط آن)؛
٦. حمایت از تأسیس، گسترش، توانمندسازی و متناسب سازی دستگاه ها، نهادها و شبکه های فرهنگی اجتماعی (دولتی، عمومی و مردمی) با رویکرد اسلامی، انقلابی و ارتقاء سطح مشارکت آنها در تصمیم سازی، تصمیم گیری و اجرای فعالیت های فرهنگی کشور؛
٧. نهادینه سازی و اصلاح فرهنگ و اخلاق مشارکت و رقابت سیاسی؛
٨. اصلاح و ارتقاء روابط و ساختارهای اجتماعی مبتنی بر اسلام ناب با تأکید بر عدل و احسان؛
٩. اصلاح و ارتقاء فرهنگ اقتصادی و تلاش و کوشش با رویکرد شکوفایی اقتصاد، بهسازی زندگی دنیوی و اخروی و فسادگریزی مبتنی بر اخلاق و احکام نظام اقتصادی اسلام؛
١٠. برنامه ریزی برای شناخت، رصد و پایش تغییر و تحولات فرهنگی جامعه در سطوح ملی و بین المللی.

اقدامات ملی
١. برنامه ریزی برای نهادینه سازی روحیه تعاون، مشارکت و مسئولیت پذیری در نظام های مختلف جامعه (١)
٢. تقویت نهادهای عمومی و سازمان های مردم نهاد و رفع موانع ساختاری، قانونی، اداری و اجتماعی ایجاد و فعالیت و مشارکت نظام مند آن ها در تصمیم سازی و تصمیم گیری های کشور (١)
٣. واگذاری نظام مند فعالیت های غیرحاکمیتی بخش های مختلف جامعه به نهادهای عمومی و تشکل های مردمی متناسب با ظرفیت و کارکردها و نظارت مؤثر بر عملکرد آنها (١ و ٢)
٤. طراحی و اجرای سازوکارهای نظارت سازمان یافته عمومی و تشکل های مردمی بر فعالیت دستگاه های دولتی و عمومی و پاسخگویی نهادها، دستگاه ها و مسئولان در حوزه های مختلف (١ و ٢)
٥. تدوین و اجرای برنامه حمایت از تولید و عرضه آثار و خدمات فرهنگی مؤثر در گسترش فرهنگ دینی و ملی و ارائه تسهیلات و معافیت های بخش فرهنگ و اختصاص تخفیف ویژه مالیاتی و گمرکی برای دست اندرکاران امر فرهنگ (٢)
٦. حمایت از جوایز ملی تعالی و ارتقاء عملکرد نهادهای فرهنگی (٢ و ٣)
٧. تدوین و اجرای برنامه های ارتقاء شاخص های توسعه سرمایه انسانی و تربیت دینی نیروی انسانی توانمند در بخش فرهنگ کشور (٣)
٨. طراحی و اجرای نظام جذب، انتخاب، انتصاب، نگهداشت و حفظ و صیانت از مدیران بر اساس استاندارهای نظام مدیریت راهبردی کشور با تأکید بر دانش گرایی، تعهد و شایست همحوری و آموزش فرهنگی مستمر مدیران ارشد و کارشناسان (٣)
٩. تدوین و اجرای سند ملی توسعه، گسترش و تقویت نهاد مسجد و سامان بخشی و راهبری آن در سطح ملی و بین المللی با محوریت؛
٩-١- بهبود شرایط مساجد موجود و گسترش مساجد متناسب با آمایش سرزمینی و محیطی در سطح شهرها، روستاها، راه ها، شهرک ها، مجتمع ها و سازمان ها و نهادهای دولتی، عمومی و خصوصی و فضاهای عمومی (٤)
٩ -٢- ارتقاء مشارکت مردم در آبادانی و اداره مساجد و افزایش حضور و انس آحاد مردم و اقشار اجتماعی بویژه نوجوانان و جوانان در آن برای عبادت و سلوک دینی (٤)
٩-٣- حفظ و تقویت محوریت مساجد در فعالیت های نظام فرهنگی، تربیتی، آموزشی و تبلیغ دینی و ارتقاء جایگاه و نقش راهبری نهاد مسجد در نظام های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی و در حل مسایل عمومی (٤)
٩-٤- نهادینه سازی حضور مستمر و نقش آفرین روحانیت در تعامل با اقشار مختلف و اداره و فعالیت نهادهای اصیل دینی (٤)
٩-٥- حمایت و پشتیبانی نظام مند دولت و نهادهای عمومی از مساجد، حسینیه ها، هیئات و پیگیری حل مشکلات آنها با حفظ استقلال و اتکاء محوری آنها به مردم (٤)
١٠. ارتقاء جایگاه و بهسازی بقاع متبرکه و مزار شهدا و تبدیل آنها به قطب ها و کانون های فرهنگی اعتقادی (٤)
١١. تدوین و اجرای سند ملی وقف و امور خیریه و استقرار نظام مدیریت راهبردی آن با حفظ ماهیت مردمی و مصالح وقف و نیات واقفین، گسترش نهاد وقف و تنوع بخشی آن و افزایش سهم وقف و خیریه در توسعه و پشتیبانی امور فرهنگی (٤)
١٢. گسترش و حمایت از هیئات و مجالس دینی در سازمان ها، مراکز آموزشی، منازل و سایر محیط های اجتماعی با هدایت و نظارت روحانیت بر اساس معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام و استفاده از ظرفیت آنها در امور اجتماعی (٤)
١٣. طراحی، تقویت و استقرار ساختار و سامانه تعامل نظام مدیریت راهبردی فرهنگی کشور با شورای عالی حوزه علمیه برای بهره گیری از ظرفیت نهاد روحانیت (٥)
١٤. بازتدوین و استقرار نظام جامع و کارآمد تبلیغ دین با محوریت حوزه علمیه و روحانیت (٥)
١٥. استقرار نظام پیوست نگاری فرهنگی و ایجاد سازوکار پیش بینی، ارزیابی و پیشگیری از تأثیرات و پیامدهای فرهنگی و اجتماعی سیاست ها، برنامه ها و اقدامات نظام های مختلف هماهنگ با شورای عالی انقلاب فرهنگی (٦)
١٦. برنامه ریزی برای ارتقاء و نهادینه سازی رابطه امام و امت در سطوح نهاد خانواده، تعلیم و تربیت، رسانه های جمعی، احزاب و سایر مراکز و سازمان ها (٧)
١٧. اصلاح و ارتقاء نظام انتخابات، احزاب و رسانه ها در جهت نهادینه سازی مشارکت و رقابت سیاسی بر محور اخلاق، دین و قانون (٧)
١٨. برنامه ریزی برای تکریم و تضمین حقوق قانونی اصناف، اقوام، مذاهب و اقلیت های دینی و تقویت رویکرد فرهنگی آنها در راستای تقویت وحدت ملی در چارچوب قانون اساسی (٧)
١٩. زمینه سازی و ترغیب مردم به حضور در صحنه و مشارکت سیاسی و تقویت احساس ایفای نقش آنها در حاکمیت (٧)
٢٠. مستندسازی و انتقال تجارب مدیریتی در نظام جمهوری اسلامی ایران و الگوسازی تجارب موفق (٧، ٨ و ٩)
٢١. طراحی و استقرار نظام ارزیابی عملکرد مسئولیت فرهنگی و اجتماعی دستگاه های اجرایی و ارتقاء جایگاه سازمانی آنها (٧، ٨ و ٩)
٢٢. تهیه و اجرای برنامه جامع تحول اجتماعی مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی (٨)
٢٣. برنامه ریزی برای استقرار نظام اقتصادی اسلام در عرصه های مختلف بویژه بانکداری اسلامی، تجارت و بازرگانی و مدیریت اسلامی و حمایت از نظریه پردازی حوزه و دانشگاه در زمینه تدوین نظریه ها و مدل های اقتصاد اسلامی (٩)
٢٤. احیاء فرهنگ و نهادهای اقتصادی اسلام و تبیین و ارتقای کارکردهای آن با تأکید بر وقف، قرض الحسنه، خیریه ها، خمس، زکات و انفاق (٩)
٢٥. طراحی و اجرای پیمایش های جامع ملی هر پنج سال یک بار براساس شاخص های نقشه مهندسی فرهنگی و ارائه نتایج آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی (١٠)
تبصره 1: سایر مطالعات موردی و موضوعی مورد نیاز در حوزه رصد و پایش فرهنگی متناسب با اقتضائات مربوط، بطور دوره ای یا متناوب طراحی و اجرا می شوند.
تبصره 2: کلیه مراکز علمی و پژوهشی، دستگاه های اجرایی و نهادهای عمومی کشور موظفند همکاری های لازم را با دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی بعمل آورند و اعتبارات مورد نیاز طرح های پیمایشی و ردی را در بودجه سنواتی پیش بینی نمایند.
تبصره 3: مرکز آمار ایران موظف است با تنظیم شناسنامه شاخص ها، نسبت به بررسی و عملیاتی کردن برنامه اجرایی شامل طراحی پایگاه های آماری و سامانه اطلاعات فرهنگی کشور و زمان بندی آن اقدام کند.
٢٦. ساماندهی تحقیقات و مطالعات فرهنگی کشور براساس اهداف و اولویت های نقشه مهندسی فرهنگی (١٠)

راهبرد کلان 13
ساماندهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی، راهبری فعال جنگ نرم و ارتقاء مؤلفه های قدرت نرم نظام اسلامی

راهبردهای ملی
١. تقویت و هم افزایی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و نظام مدیریت فرهنگی کشور برای پیش بینی، پیشگیری و مقابله با حوادث، بحران ها و آسیب های نرم و مقابله هوشمند با مبانی فکری و اقدامات دشمن؛
٢. تعمیق بصیرت دینی و فرهنگ و تفکر بسیجی و آموزه ها و معارف دفاع مقدس و مصونیت بخشی به جامعه در برابر جنگ نرم؛
٣. ارتقاء نظام تعلیم و تربیت و آموزش کشور و بسیج منابع و فراهم سازی زمینه های فکری و فرهنگی قدرت نرم و اقدام فعال در مواجهه با جنگ نرم؛
٤. تقویت همبستگی ملی مبتنی بر اعتماد مردم به یکدیگر و نظام، همدلی و وفاق مسئولان، اخوت اسلامی، امید، نشاط، مشارکت و رضایتمندی عمومی؛
٥. تعمیق سرمایه های فرهنگی و معنوی تمدن اسلامی ایرانی و بازتعریف عناصر فرهنگ ملی (اسلامی ایرانی) و سبک زندگی اسلامی ایرانی؛
٦. مدیریت راهبردی فضای مجازی و بهره گیری از ظرفیت های علمی و فناوری به منظور مقابله با جنگ نرم.

اقدامات ملی
١. تهیه و اجرای سند ساماندهی جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی و ارتقای قدرت نرم برای مقابله با جنگ نرم با مشارکت فعال همه بخش ها و نهادهای اصلی نظام با تأکید بر: (٢)
١-١- رصد، پایش و آینده پژوهی مؤلفه های قدرت نرم جبهه خودی و دشمن در سطوح ملی، فراملی و تدوین نظام جامع بازتولید و کاربست قدرت نرم کشور (٢)
١-٢- هوشمندسازی نظام مدیریت فرهنگی کشور برای پیش بینی، پیشگیری و مقابله با حوادث، بحران ها و آسیب های فرهنگی (٢)
١-٣- وظیف همند کردن نهادهای مسئول در پیشگیری و پاسخگویی به آسیب های اجتماعی و سهم بندی حوزه تأثیر و مسئولیت آنها (٢)
١-٤- برنامه ریزی برای ارتقاء سطح امنیت فرهنگی و مقابله نظام مند با تهدیدها و آسیب های جنگ نرم همچون هویت زدایی، هویت سازی کاذب، ناامنی و بی اعتمادی فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، القاء ناکارآمدی نظام اسلامی و تخریب شخصیت ها (٢ و ٣)
١-٥- برنامه ریزی برای به کارگیری دیپلماسی عمومی فعال و ظرفیت های فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی برای تقویت قدرت نرم در سطح فراملی (٢ و ٣)
١-٦- حمایت و توسعه سازمان های مردم نهاد و شبکه های نخبگی در سطح ملی و فراملی بویژه در حوزه های حقوق بشر، صلح، دین اسلام، مقابله با تروریسم، جنگ طلبی و اشغال مبتنی بر نقشه مهندسی فرهنگی (٢ و ٤)
١- ٧- ایجاد بلوک رسانه ای انقلاب اسلامی در جهان و شبکه سازی از آن (٢ و ٦)
٢. تبیین، حفظ و ارتقاء جایگاه و نقش محوری ولایت فقیه در راهبری جنگ نرم و مدیریت بحران ها (٢)
٣. تقویت عدالت اجتماعی و جلوگیری از توسعه شکاف طبقاتی و افزایش کارکردهای رفاه اجتماعی نهادهای وابسته به نظام (٢ و ٤)
٤. برنامه ریزی برای گسترش و تعمیق فرهنگ و تفکر بسیجی با رویکرد افزایش قدرت نرم و مصونیت بخشی جامعه در مقابل جنگ نرم (٢)
٥. برنامه ریزی برای ارتقاء قدرت نرم، مصونیت بخشی و مقابله مؤثر با جنگ نرم با تأکید ویژه بر نظام آموزشی کشور (٢ و ٣)
٦. تقویت فرهنگ پدافند غیرعامل، آگاهی ها و دانش آحاد جامعه با هدف مصونیت بخشی و ارتقاء آمادگی ملی در برابر تهدیدات دشمن (٢ و ٣)
٧. تقویت و تحکیم ارتباطات عمومی در سطوح میان فردی، خانوادگی و اجتماعی با محوریت تقوای الهی و بصیرت دینی به منظور افزایش انسجام و وحدت ملی (٢ و ٤)
٨. برنامه ریزی برای افزایش منزلت اجتماعی بسیجیان، ایثارگران و مشارکت های داوطلبانه در قالب های مختلف از جمله بسیج سازندگی (٢ و ٤)
٩. نهادینه سازی مؤلفه ها و نمادهای فرهنگ ایثار، جهاد و شهادت و تفکر بسیجی در جامعه و اندیشه، باور، منش و رفتار مسئولان و مقابله با عوامل بازدارنده و تضعیف کننده آن (٢ و ٥)
١٠. الگوسازی و نمادپردازی از اسوه ها و قهرمانان ملی همچون فرماندهان، بسیجیان و شهدای جنگ تحمیلی و جهاد علمی، علما و دانشمندان، پهلوانان و قهرمانان (٢ و ٥)
١١. برنامه ریزی برای ارتقاء خودآگاهی فرهنگی تمدنی، زمانه شناسی، بصیرت دینی و قدرت تشخیص مردم در مواجهه با جنگ نرم (١ و ٥)
١٢. شناسایی، جذب و حفظ نظام مند دانشگاهیان، نخبگان و روشنفکران دینی و ارتقاء و به کارگیری ظرفیت های آنها برای تقویت قدرت نرم در سطوح ملی و بین المللی (٣)
١٣. برنامه ریزی برای ارتقاء نظام تعلیم و تربیت رسمی و غیررسمی به منظور کادرسازی و تربیت نسلی انقلابی، مؤمن و شکوفایی ظرفیت ها و استعدادها بصیر و توانمند برای تولید و تقویت قدرت نرم و مقابله با تهدیدات و آسیب ها (٣)
١٤. گسترش کمی و کیفی ظرفیت های هنری و بهره گیری مؤثر از آن برای ارتقاء قدرت نرم و مقابله با جنگ نرم (٣)
١٥. برنامه ریزی برای شناسایی، ساماندهی، ارتقاء توانایی ها و بکارگیری منابع انسانی، فکری، فرهنگی و اجتماعی خلاق و مؤثر در امور منطقه ای و استانی (٣)
١٦. گفتمان سازی و تولید ادبیات در زمینه قدرت و جنگ نرم مبتنی بر آموزه های اسلامی در مقیاس ملی و بین المللی (٣ و ٥)
١٧. شناسایی، پاسخگویی و مدیریت نیازها و مطالبات جامعه و روشنگری افکار عمومی (٤ و ٥)
١٨. عمق بخشی به سرمایه های فرهنگی و معنوی تمدن اسلامی ایرانی و بازتعریف عناصر فرهنگ ملی در قالب های نو و جذاب و پرهیز از رویکردهای سطحی و تبلیغاتی (٥)
١٩. طراحی، ایجاد و ترویج نمادها، نشانه ها و الگوهای اعتبارساز اسلامی ایرانی در سطح ملی و فراملی (٥)
٢٠. برنامه ریزی برای حمایت، گسترش و سازماندهی شبکه های اجتماعی به ویژه شبکه های مجازی متعهد (٦)
٢١. مهندسی و مدیریت راهبردی فضای مجازی کشور و عملیات نرم (٦)

فصل هفتم
نگاشت نهادی
1- سیاست گذاری کلان و نظارت و ارزیابی
سیاست گذاری و تصمیم گیری کلان و راهبردی نظام فرهنگی برای اجرایی کردن نقشة مهندسی فرهنگی کشور و نظارت و ارزیابی بر حسن اجرای آن و تصویب اسناد ملی فرهنگی اولویت دار بر عهده شورای عالی انقلاب فرهنگی است که با سازوکار مورد نظر این شورا انجام می گیرد.

2- سیاست گذاری اجرایی و راهبردی اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور
با هدف راهبری و اجرایی کردن نقشه مهندسی فرهنگی کشور، تعیین اولویت ها، نظارت و ارزیابی آن، جهت دهی فرهنگی به سایر نظام ها (فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی) و ایجاد نظام مدیریت راهبردی فرهنگی «ستاد راهبری اجرای نقشه مهندسی فرهنگی کشور» با ریاست دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکیل می شود.
تبصره: وظایف و ترکیب اعضای ستاد راهبری اجرای نقشه در دو سطح ملی و استانی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسد.
این مصوبه مشتمل بر یک مقدمه، هفت فصل و بیست و چهار تبصره در جلسات
٦٩٨ ، ٦٩٩ ، ٧٠٠ ، ٧٠١ ، ٧٠٣ ، ٧٠٥ ، ٧٠٧ ، ٧٠٨ ، ٧٠٩ ، ٧١٠ ، ٧١١ ، ٧١٢ ، ٧١٣ ، ٧١٤ ،
٧١٨ ، ٧١٩ ، ٧٢٠ ، ٧٢١ ، ٧٢٢ ، ٧٢٣ ، ٧٢٤ ، ٧٢٥ ، ٧٢٦ ، ٧٢٧ ، ٧٢٨ ، ٧٢٩ ، ٧٣٠ ، ٧٣١ ،
١٣٩٠/١٠/٢٧ ،١٣٩٠/٩/٢٢ ،١٣٩٠/٩/١ ،١٣٩٠/٨/١٧ ،١٣٩٠/٨/٣ مورخ
،١٣٩١/٣/٢ ،١٣٩١/٢/١٩ ،١٣٩١/٢/٥ ،١٣٩١/١/٢٢ ،١٣٩٠/١٢/٩ ،١٣٩٠/١١/٢٥
،١٣٩١/٨/٢ ،١٣٩١/٧/١٨ ،١٣٩١/٧/١١ ،١٣٩١/٦/٢٨ ،١٣٩١/٣/٣٠ ،١٣٩١/٣/١٦
،١٣٩١/١٠/٥ ،١٣٩١/٩/٢٨ ،١٣٩١/٩/٢١ ،١٣٩١/٩/٧ ،١٣٩١/٨/١٦ ،١٣٩١/٨/٩
/١٢/١٥ ،١٣٩١/١٢/٨ ،١٣٩١/١١/٢٤ ،١٣٩١/١٠/١٩ شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.